Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim elemanlarından ve bir çok derste aldığım kıymetli Yrd.Doç.Dr.Hakan Aytekin ve Öğr.Gör.Elif Sungur hocalarımızın bir sözlü tarih çalışmalarını takdirle inceledim. Bu çalışmada Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesinden kıymetli öğrenci arkadaşlarım da katkıda bulundular. Erenköy Kız Liseliler Derneği tarafından yürütülen “100 Yüze” projesi kapsamında “Genç Fidanlar Bahçesi “ adlı kitaptan bahsedeceğim sizlere. Kitap, Erenköy Kız Liseliler Derneği'nin burs verdiği 60 kız öğrenci yararına, 75 TL bağış karşılığında dernekten temin edilebiliyor. Aslında 1911’de açılan okul, 1914’de Erenköy İnas Numune Mektebi, 1916’ da ise Erenköy İnas Sultanisi olmuş .Yani Kız Lisesi olarak açılmaları 100 yılı da buluyor. Okulun Lise oluşunun 100.yılı kutlamalarını yürüten Erenköy Kız Liseliler Derneği, geçtiğimiz yıl okul bahçesinde “100Yüze” adlı bir sergi açmış, 1000 kadar mezun sergiyi gezmişlerdi. İnceleme imkanı bulduğum “Genç Fidanlar Bahçesi “ adlı kitap da ise “100Yüze” konsepti içinde Erenköy Kız Liseliler Derneği tarafından hazırlanan bir 100.yıl kitabı olarak karşımıza çıkıyor. Kitabı 60 bursiyer yararına bağış karşılığı Erenköy Kız Liseliler Derneği’nden edinmek de mümkün.
Bu arada "Genç Fidanlar Bahçesi" adlı sergi ve kitap için Derneğin Yönetim Kurulu üyeleri Gülay Sarlak, Ayla Özdil Vuran, Zeynep Bayhan Akçal, Sezgi Dağaşan, Güzin Arıtan Övünç, Ayşe Nilgün Öztekin, Elif Sungur hocam ve geçen dönem dernek başkanı olan Nesibe Günalp Kal'a,kıymetli hocalarımla olan fotoğraflar için Oğuzhan Demirtaş kardeşimize ve arşiv çalışmaları için de Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesinden kıymetli öğrenci arkadaşlarımıza ve Hazal Çil kardeşimize de ayrıca teşekkür ediyorum.
20 Mayıs’ta Erenköy Kız Lisesi
100. Yılı Sergisinin Açılış Heyecanı Vardı
Kitabın editörlerinden Belgesel Sinemacı Yrd.Doç.Dr.Hakan Aytekin’in küratörlüğünü üstlendiği bir de 100. Yılı Sergisi düzenleniyor. Kadıköy Belediyesi Barış Manço Kültür Merkezi ev sahipliğinde, Erenköy Kız Lisesi’nin 100 yıllık tarihine tanıklık eden nesneleri, belgeleri ve anıları ziyaretçilerle buluşturmayı hedeflediklerini belirten Hakan Aytekin hocamız ; lisenin arşivinden sahaf köşelerine, mezunların sandıklarından eprimiş albümlerine kadar pek çok kaynaktan bir araya getirilen sergi malzemesinin çoğunu ilk kez kamuoyu ile paylaşacaklarını ifade etti. Serginin açılışı 20 Mayıs Cumartesi günü 15.00’de yapıldı. Doğrusu da ilgi bir hayli yoğundu. Ve gençler ve her zaman genç kalanlar orada bir tarihe tanık oldular.Sergiyi gezen EKL’liler ve Kadıköylüler, eğitimde kadınların ve kurumsallaşmanın önemini bir kez daha hissettiler. Sergi sırasında “Genç Fidanlar Bahçesi” kitabını da edinebiliyorsunuz.
Serginin açılışına katılanlar arasında Prof.Dr.Simten Gündeş, 1933 mezunu Ayşe Uğural'ın kıymetli hatıralarını dernekle paylaşan oğlu Gündüz Uğural, serginin hazırlanmasında önemli katkıları olan koleksiyoner Dr.Seyhun Binzet ve Türkiye Yazarlar Sendikasından Edebiyat Müzesi Yöneticisi Aysel Tezer de vardı.
“100. Yılında Erenköy Kız Lisesi Mezunu
Öncü Kadınlar” Başlıklı Panel
Bu arada 27 Mayıs Günü İse Kadıköy Belediyesi Barış Manço Kültür Merkezi ev sahipliğinde bir de panel düzenlendi. “100. Yılında Erenköy Kız Lisesi Mezunu Öncü Kadınlar” başlıklı bu panelde Erenköy Kız Liseliler’in 1921-1934 yılları arasında mezun olan Kadın mezunlarının çoğu o güne kadar sadece erkeklerin söz sahibi olduğu, yetkili kılındığı birçok alanda, Cumhuriyet Türkiye’sinde başarılı çalışmalar ortaya koyarak kendilerine haklı bir yer edindiler ve alanlarında öncü kadınlar olmaları ele alındı.
Bu öncü Erenköy Kız Liseliler'den Prof.Dr.Sevgi Oktay; 1945 mezunu, Hemşrelik dalının duayen hocalarından Prof.Dr.Perihan Velioğlu'nu, Prof.Dr.Neslihan Türkün Dostoğlu 1929 mezunlarımız Türkiye'nin ilk kadın mimarları Prof.Dr.Leman Tomsü ve Münevver Belen'i, Prof.Dr.Ramazan Demir Türkiye'de elektron mikroskopisi alanında çığır açan çalışmalarıyla isim yapmış 1943 mezunumuz Prof.Dr.Türkan Erbengi'yi,Doç.Dr.Feryal Saygılıgil hakkında harika bir kitap yazdığı gökbilimci, ilk kadın dekan 1928 mezunumuz Prof.Dr.Nüzhet Gökdoğan'ı bizlere anlattılar. Ayrıca Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim elemanları ve Yrd.Doç.Dr.Hakan Aytekin ve Öğr.Gör.Elif Sungur hocalarımız da panelde hem kitap hem de sergi hakkında da bilgi verdiler.
Kitabın Lansmanı İse Marmara Yelken
Kulübü’ndeki Gala Yemeğinde Yapıldı
Kitabın lansman toplantısı ise 28 Nisan 2017’de Marmara Yelken Kulübü’nde düzenlenen Gala yemeğinde yapıldı.Geceye okulun 100.yılı şerefine hazırlanan kitap ve 1967 mezunlarının 50.mezuniyet yıllarını kutlamalarının coşkusu damgasını vururken, Erenköy Kız Lisesinin gencecik mezunlarından olan Cansu Okyar'ın (2013 Mezunu) 1944 Mezunu Meral Göral hakkında hazırladığı belgesel filimde kısa bir bölümü paylaştı.
Erenköy Kız Lisesiler Derneği’nin Kurulması
1945 Yangınına Dayanmakta
1945’e kadar Erenköy’deki meşhur Şehremini Rıdvan İsmail Paşa Köşkünde eğitim sürerken, bina 22 Şubat 1945’te yanarak kül olunca;okulun 1944 mezunlarından Dr. Mutlu Urcun Atagün, bu olaydan etkilenip yirmi üç EKL mezununu bir araya getirerek Erenköy Kız Lisesiler Derneği’ni kuruyor. Okulun ihtiyaçlarını karşılamak ve öğrencilere destek olmak amacıyla kurulan bu dernek, 72 yıldır hizmetlerini kesintisiz sürdürdü. Dernek lise ve üniversite düzeyinde eğitim gören 60 kız öğrenciye burs veriyor. Geçen yıl lisenin tarihi arşivini modernize ederek okula armağan etmişler.
100 Yıllık Bir Yaşayan Tarih Öyküsü
Kitapla Taçlandırılıyor
“Genç Fidanlar Bahçesi, Erenköy İnas Sultanisi’nden Erenköy Kız Lisesi’ne, 1916-2016” adlı bu kitapın yazım ve hazırlık aşaması ; Osmanlı İmparatorluğu döneminde kızların yüksek düzeyden eğitimi (sultani) için açılan ilk kız liselerinden olan EKL’nin arşivinde yapılan çalışmalarla 2015’de başlatılmış.
Yaşayan eski mezunlarla sözlü tarih yöntemiyle yapılan görüşmeler sonucunda, Erenköy Kız Liseliler Derneği arşivinden ve üyeler ilişkiler ağından yararlanılarak ulaşılan hatıra, belge ve fotoğraf albümleri kitabın ana ekseninin mezunların anlatıları üzerinden kurmayı sağlamış.
Editörlüğünü Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim elemanlarından Yrd.Doç.Dr.Hakan Aytekin ve Öğr.Gör.Elif Sungur Hocalarımızın yaptığı bu kitap az önce de belirtiğim üzere bir sivil tarih çalışması olmuş.
Kitabın Eş Editörü Elif Sungur da EKL 1984
Mezunu Ve EKL Derneği 2015-2018
Yönetim Kurulu Üyesi Olarak Görev Alıyor
EKL’nin Cumhuriyetin ilk dönemlerindeki mezunlarının daha önce erkeklere has görülen mesleklerde kendilerini topluma kabul ettirdiklerinin araştırmalarda ortaya çıktığını belirten kitabın eş editörü Elif Sungur hocamız da EKL 1984 mezunlarından ve aynı zamanda Erenköy Kız Liseliler Derneği 2015-2018 Yönetim Kurulu üyesi olarak görev almakta. Sungur, hazırladıkları kitap için ikincil kaynaklardan, EKL mezunlarının otobiyografik eserlerinden de yararlanıldığını, devlet arşivlerinin tarandığını belirtti. Arşiv çalışmalarında Saray hekimlerinden Osman Paşanın kızı, Erenköy İnas Sultani Muallimesi Behice Osman’ın eğitimi için yurt dışına gönderilmesine ilişkin bir belge de tespit edilmiş.
Kitaba “Genç Fidanlar Bahçesi” adını verilmesinin nedeni ise aynı isimli okul marşı olmuş. EKL 1939 mezunlarından ve lisenin efsanevi Edebiyat Öğretmenlerinden biri olan Mahmure İnceoğlu’nun güftesini yazdığı okul marşının adı da Genç Fidanlar Bahçesi.
Elif Sungur, kitapta yolu EKL den geçmiş kadınların kendi yazdıkları tarihi kuru, sıkıcı, ezbere olmayan, insan, kadın sıcaklığı içeren günlük yaşama ilişkin detaylar veren, okunur, merak edilir, bakılır, başka çalışmalara kapı açar biçimde ortaya koymayı amaçlamış ve başarılı da olmuş.
Genç Fidanlar Bahçesi’inde
Zamanda Yolculuğa Gidiyorsunuz
Kitap, Erenköy Kız Lisesi tarihindeki dönüm noktalarından yararlanılarak kronolojik şekilde hazırlanmış. Kitap; 1911-1923, “Kuruluş Yılları” adlı bölümle başlıyor. 1923-1939, dönemine “Yerinde Duramamak”adı verilmiş, gerçekten de bu dönem genç Cumhuriyet’in eğitime verdiği önemin bir ispatı gibi, her mezun meslek edinmiş, pek çoğu ün yapmış. Kitap, 1939-1945, “Okul Karnesinden Ekmek Karnesine”, 1945-1955, “Kül Olmak, Küllerinden Doğmak” ve 1955-1990, “İnadına Yaşamak” adlı bölümlerle devam ediyor. 1990’dan sonrasını mezunlar için kendi hatıraları ile oluşturabilsinler diye, kitabın sonunda yazı yazılıp fotoğraf yapıştırılabilecek sayfalar da ayrılmış. Kitapta Erenköy Kız Lisesi mezunlarından ünlü, ünsüz pek çok kadının yaşam öyküsü, anıları, fotoğrafları yer almış. Bunlardan bazıları; İlk kadın astronomuz ve dekan Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan, ilk kadın arkeoloğumuz Prof.Dr.Jale İnan, soyut eserleriyle tanınan ressam Leyla Gamsız Sarptürk, yazar kız kardeşler Halide Nusret Zorlutuna ve İsmet Kür, çağdaş yazarlardan Ayfer Tunç ve değerli sanatçılar ;Macide Tanır, Nisa Serezli, Hale Soygazi ilk göze çarpan isimler olarak karşımıza çıkıyor.
