Bir semti anlatmak için sadece bakmak yetmez, aynı zamanda dinlemeyi de başarmak gerekir. İnci Batuk, Galata’yı fotoğraflarken aynı zamanda bu semti dinledi. Sadece çekiç sesleri, makine uğultuları, dalgaların düzensiz vuruşları, kaçık martıların fütursuz çığlıkları değildi işittikleri… İnsan seslerini de duydu. Köşe başlarının, duvarların, pencere pervazlarının, Ceneviz surları ve Bizans temellerinin, gözden ırak kalmış Osmanlı yapılarının söylediklerini dinledi.
Bu semtin baş döndürücü derinlikteki tarihini ve katmanlar yaratmış yaşantılarını anlamaya çalıştı. İşin tuhafı bu anlatıları zapt ederek bize de dinletmek için kullandığı kayıt aracı bir fotoğraf makinesi oldu.
Fotoğraflar
Sergideki fotoğraflar, hikâyeleriyle birlikte Galata’nın Görsel Kent Hafızasının geçmişten bugüne karşılaştığı hoyratlıklara özellikle bakıyor ve yorgun semt sakinlerini karşımıza çıkarıyor. Fotoğrafçı, şehrin geçmişini bugüne bağlayan şah damarını tutmaya çalışıyor.
Bunu yaparken olağan yöntemler kullanan her çalışmada olduğu gibi fotoğraf makinesinin bir sefer deklanşör basmada gösterdiği görüntülerden istifade ediyor. Doğrudan gösteren bu görsellerin yanı sıra zamanla ve mekânla bir oyuna girişiyor fotoğrafçı. Küçük bir kaydırmayla çektiği iki fotoğrafı birleştirerek görüntüler oluşturuyor.
Hem zamanda hem mekânda yaptığı bu kaydırmayla birlikte hayli geniş bir mekân algısı yaratıyor. Bu sahneyi, oranlarını ve mesafelerini optik gerçeklikten uzaklaşmadan tek bir fotoğrafta gösteriyor.
Bu işlerin panoramik fotoğraflardan temel farkı, fotoğrafçının tek bir sahnede yer alan varlıkları iki ayrı deklanşör zamanında tespit etmiş olması… Bu sayede fotoğrafta gösterdiklerinin gerçekle ilişkisini pek de önemsemediğini gösteriyor bize.
Peki, ama neden?
Belli ki fotoğrafçının asıl meselesi yıllardır ilgilendiği bu semtin yaşantısını dinlerken onları görünür hale getirmek. Bunu yaparken her bir sesin akışkanlık içindeyken anlam kazandığını biliyor.
Görüntülerin de sesler gibi akışkanlık içindeyken anlam kazandığını belirterek görüntüleri de sesler gibi akışkan kılmaya çalışıyor. Sergideki bu fotoğrafları biçimsel bir uygulama olmaktan çıkaran bu temel kaygı, görüntülerin hikâyelendirme hacmini genişletiyor.
Türkiye’de fotoğraf, bir tanıklık ve ifade aracı olarak hikâyeler anlatan fotoğrafçıların elinde hayatımıza bakmaya yeni başlıyor. Dekoratif nesne muamelesi görmekten kurtuldukça da hayatımızdaki anlamı artıyor. Bu çalışma sabırla yapılmış samimi bir semt gözlemi olarak değerli bir yere sahip. Fotoğrafçı toplumsal sorumlulukla ele aldığı konusunu tarihe bir not olarak düşüyor.
Lüleci Hendek Sokak Koltukçular Çıkmazı No: 1’de kurulan bu sergiyi gezmeniz, sizi hem duygulandıracak hem de 2014-2016 yıllarında Perşembepazarı esnafını tanıtacaktır. Nostalji yaşamak ister misiniz?
Editör: CENGİZ BAYSU
