Marketler diyor ki benim raf yerim dar, çok ürün var deyip problem çıkarıyor, ticari düşünüyor. Biz de “Siz bunu sosyal proje olarak düşünüp bize de yer açar mısın?” diye ikna etmeye çalışıyoruz. Ürünü ürettiniz her şeyiyle uğraştınız çok hassas bir konuda emek sarf ettiniz ama raflara girmekte zorlanıyorsunuz. Aşamazsanız tüketiciye pahalıya gitmeye başlıyor.
Ürünlerinizin raf ömrü nedir?
Şu anda kurabiye ve donuk ürünlerimiz 1 yıllık ekmek grubu ürünlerimiz 45 günlük raf ömrüne sahip.
Devletten beklentileriniz neler?
Bu konuda 2017’nin Mayıs’ında TBMM’den partiler üstü bir kararla çölyakla ilgili bir çalışma yapılacağına dair bir karar alındı ve kurulan Çölyak Araştırma Komisyonu içerisinde bizler de bu komisyonda hem katkı sunduk; hem de komisyon toplantılarına katıldık. Bu komisyona başkanlık eden ve özveriyle çalışan AK Parti 26.Dönem Milletvekili Sn. İsmail Taner başta olmak üzere partilerimizin komisyonda görev alan ve özveriyle çalışan milletvekillerimize, 28 ili temsil eden dernek yöneticilerine, uzmanlara, süreçte destek olan tüm meclis görevlilerine ve glütensiz üretim yapan firmalara sonsuz teşekkürlerimizi sunarım.
Elbette bizim de bazı beklentilerimiz var; Bir kere hammadde fiyatı normal una göre bire altı kat daha pahalı. Özellikle döviz fiyatlarındaki oynaklık bizi de etkiliyor. Bizim ürünlerde KDV oranında indirim uygulanabilir. Etiketlemede kurallar konabilir. Market raflarında sadece çölyak değil başka hastalıklara hitap eden ürünler de var. Bu ürünlere yer vermek konusunda marketçilere veya organize perakendecilere yer açma zorunluluğu getirilebilirse olay biraz daha ticari vahşilikten, hatta vahşi kapitalizmden soyutlanabilir.
Peki dünyada bu tip ürünlerin kullanımı ne durumda?
Dünyada Amerika’da, Avustralya’da ve Kanada’da glütensiz tüketim geleneği yüzde 40’ı bulmuş. Yüz ürün varsa 40 ı glütensiz. Bu trend Avrupa’da %15 hâlbuki ki; hasta sayısı hemen hemen bizdeki hasta sayısı kadar yani %1 ama tüketim %15’i bulmuş.
Restoranları bilinçlendireceğiz, insanları bilinçlendireceğiz. Marketleri bu ürünlere yer verme konusunda ikna etmeye çalışacağız. Yapacağımız çok iş var. Üretmek, yatırım yapmak, ar-ge çalışmaları yapmak, anlatmak, hastaya yardımcı olmak… Hepimiz işimizi yapıyorken tam rafa gelirken yaşadığımız sıkıntılar bize çok üzüntü veriyor.
Bu arada Maltepe Belediyesi’nin bu anlamda yaklaşımı nasıl?
Maltepe Belediyesi Meclis Üyesi Sn. Tülay Düztaş Hanım var. Kendisi de bir çölyak hastası aynı zamanda. Tülay Hanımın da desteğiyle biz Maltepe Belediyesi’yle ortak bir çalışma yaptık. “Glütensiz Hayat Platformu”nu kurduk. Ben sözcülüğünü yaptım, Prof. Dr. Turgut Göksoy’la beraber, Bölge Hastanesi’nin sahibi, çok aydınlatıcı seminerler yaptık. Prof. Dr. Turgut Göksoy hocama da “İyi ki varsınız” diyorum.
Seminerde Maltepe Belediyesi, Türkiye’nin ilk “Çölyak dostu belediyesi” seçildi. 1 ay kadar önce de bir gastroenterolog olan Hakan Güveli hocamız bir diyetisyen Kevser Başkara, İlknur Akbulut doktorumuz, çölyaklı Veysel Caner, Şafak Sarıaltın, İsmail Yıldırım’la beraber yönetim kurulumuzu oluşturarak “Glütensiz Hayat Derneği”ni hayata geçirdik.
Ben dediğim gibi hayallerimin çok daha ötesine geçerek, çünkü artık “Glütensiz Ada” emin ellerde artık satışı, pazarlaması, bütün faaliyetleri, fabrikası hepsi profesyonel insanların elinde, ben de işin daha çok sosyal boyutunda yer almayı istedim ve bundan dolayı bir dernek kurmaya karar verdik. Türkiye’nin ilk glütensiz beslenme derneği “Glütensiz Hayat Derneği” oldu. 6 Nisan Dünya Çölyaklılar Günü’ydü. Türkiye’de 28 tane çölyak derneği var. İstanbul’da da Çölyakla Yaşam Derneği var.
Hepsine saygı duyuyorum ve hepsiyle ortak çalışmak istiyorum fakat bizimkisi glütensiz hayatı da anlatan bir dernek olacak. Çünkü sadece çölyaklılar değil glüten duyarlılığı olanlar değil, dowm sendromlular, otistikliler, meme kanserliler, tüp bebek tedavisi olan kişilerin bile glutensiz beslenmesi öneriliyor. Bu tarz insanların glütensiz beslenmeleriyle bilgilendirilmesi gerekiyor ve bunla ilgili bizim yapmış olduğumuz seminerlerden özellikle etkileniliyor. İlk seminerimizde çölyak dedik sora birisi çıktı “Benim glüten duyarlılığım var, benimle kim ilgilenecek” dedi. “Ben glüten duyarlısıyım bana neden kimse destek olmuyor” dedi. Bu tarz insanlara el uzatabilmek için ve çölyak derneklerine de faydalı olmak için bu derneği kurduk. Glutensiz beslenme alanında benim 10 yıllık bir tecrübem var. 6 yıllık da üretimle ilgili tecrübem var. Yönetim üyelerimizin de çok ciddi tecrübeleri var bunların hepsinin tecrübeleriyle birleşti.
Bunun haricinde Maltepe Belediyesinin açtığı yoldan giden Tuzla, Üsküdar ve Kadıköy Belediyelerimiz de var. Sn.Sadi Yazıcı ( Tuzla Bel.Baş.) Sn.Hilmi Türkmen (Üsküdar Bel.Baş.) ve Sn. Aykurt Nuhoğlu’na da buradan duyarlıkları için teşekkürlerimizi iletiyorum. Yine Okan Üniversitesi’ne ve Okan Üni.Mütevelli Hey. Baş. Bekir Okan Beye de duyarlıkları için teşekkürlerimizi iletiyorum.
Peki değerli ouyucularımız, ürünlerinize nasıl ulaşabilir?
Glütensiz Ada markasıyla hem internet hem tüm sosyal medyadan hem de market.glutensizada.com isimli sitemizden sipariş verebilirler.
Çölyak Hastalığı Hakkında...
Çölyak hastalığı bağırsaklarda besin maddelerinin sindiriminin ve emiliminin bozulmasına yol açan bir hastalıktır. Çölyak hastalığı olan insanlar; buğday, arpa, çavdar ve bir dereceye kadar da yulafta da bulunan bir protein olan ‘gluten’ e karşı hassasiyet gösterirler.
Bu kişiler gluten içeren gıdalarla beslendiklerinde ince bağırsaklarında oluşan immunolojik reaksiyonlar sonucu hücrelerde iltihap ve hasar oluşturur. Oluşan bu hasar sonrasında besin maddelerinin sindirimi ve emilimi bozulacağından, ishal ve zamanla vücutta bazı maddelerin eksikliği ortaya çıkar.
Çölyak hastalığı genetik bir hastalıktır ve hastaların yüzde10 kadarında ailede çölyak hastalığı olan başka bireyler vardır. Çift yumurta ikizlerinde yüzde30 oranında görülürken, tek yumurta ikizlerinde görülme oranı %70’tir.
Bazı viral enfeksiyonlar ve stres durumları hastalığın ortaya çıkmasına sebep olabilir. Her yaşta ortaya çıkarsa da 8-12 aylık çocuklarda ve 30-40 yaş aralığında daha sıktır. İleri yaşlarda da ortaya çıkabilmektedir. “Latent” veya “sessiz çölyak” hastalığı ise, bu hastalığa ait tipik bulguların olmadığı fakat kalıtsal yatkınlığı olan hastalar için kullanılan bir terimdir. Bu hastalarda zamanla çölyak hastalığı yerleşir.
Belirtileri nelerdir?
Emilim ve sindirim bozukluğunun derecesine bağlı olarak Çölyak hastalığı çocuklarda ve erişkinlerde farklı belirtilerle kendini gösterir. Çocuklarda gelişme ve büyüme geriliği çölyak hastalığının erken bulgusu olabilir. Karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal, huysuzluk, uyuklama, davranış bozuklukları ve okulda başarısızlık görülebilecek diğer belirtilerdir. Bulguların ortaya çıkması ve şiddetlenmesi yıllar sürebilir. Çölyak hastalığı erişkinlerde genellikle 30-40 yaş civarında ortaya çıkarsa da daha ileri yaşlarda da görülebilir. Hastalıklı kişilerde belirtiler iki şekilde kendini gösterir:
Teşhis ve tedavisi
Çölyak hastalığından şüphelenildiğinde, ayrıntılı bir muayeneden sonra bazı kan ve dışkı testleri istenir. Kalsiyum, magnezyum, potasyum, protein, kolesterol, B12 vitamini, A vitamini, folik asit ve demir gibi bu hastalıkta vücutta eksilebilecek bazı maddelerin kandaki seviyelerinin ölçülmesi, tam kan sayımının yapılması ve iltihap belirteçlerinin kontrol edilmesi yanında; çölyak hastalığının teşhisinde kullanılan bazı testlerin de yapılması gerekir.
Çölyak hastalığında tedavinin temelini sıkı bir glutensiz diyet uygulanması oluşturur. Bu amaçla gluten içeren tahıl ürünleri (buğday, arpa ve çavdar) kullanılarak yapılan gıda maddelerinin kesinlikle yenmemesi gerekir. Pirinç, mısır, patates ve soya unundan yapılmış ürünler yenilebilir. Meyve, sebze, yumurta ve et ürünlerinin yenmesinde sakınca yoktur.
Gluten içermeyen bir diyetin uygulanması normal beslenmeye göre daha pahalı, güç ve sıkıcı olabilir. Bu nedenle kesin tanı konulmadan bu tür bir diyetin uygulanması tavsiye edilmez. Bu hastalarda laktoz eksikliği (laktoz intoleransı) de olabildiğinden başlangıçta süt ve sütlü gıdaların alınmaması önerilir. Glutensiz diyete başlanmasından günler sonra şikayetlerde azalma görülmeye başlar. Şikayetlerin tamamıyla ortadan kalkmasına rağmen bağırsak mukozasının tamam olarak iyileşmesi bazen 2 yıl kadar sürebilirse de bağırsak mukozasındaki iyileşme genellikle 3-6 ay içinde gerçekleşir.
Hastalığında ilaç tedavisi yoktur
Sıkı bir glutensiz diyet uygulayan hastalarda hastalık genelde iyi bir gidiş gösterir. Tedavi edilmeyen vakalarda uzun dönemde (20-30 yıl) ortaya çıkabilecek ciddi bir hastalıklar arasında; ince bağırsak lenfoması, ince bağırsak ülserleri ve kollajenöz çölyak hastalığı sayılabilir. Sıkı diyet ile kansere dönüşüm engellenebilir.
Prof. Dr. Yavuz BAYKAL
Kaynak: ÖZEL HABEREditör: SİNAN ERDOĞDU
