Kıbrıs'ta yapılan darbe, Lefkoşa'daki Türk Büyükelçiliği tarafından şifreli mesajla Türkiye Cumhuriyeti Dış İşleri Bakanlığı’na iletildi. 1960 yılında imzalanan Kıbrıs Cumhuriyeti Garanti Antlaşması'nın garantör ülkesi olan Türkiye, bir diğer garantör ülke olan İngiltere ile ortak bir operasyon gerçekleştirmek için durumu görüştü. İngiltere'nin destek vermemesi halinde Türkiye tek başına askeri operasyon gerçekleştirme kararı aldı.
16 Temmuz 1974'te Dış İşleri Bakanlığı, ABD ve İngiltere Büyükelçilikleri'ne durumu bildirdi. Dönemin başbakanı Bülent Ecevit, muhalefet partileri liderleri ile durumu görültü ve bir gün sonra müzakereler için Londra'ya hareket etti. Bülent Ecevit önderliğindeki Türk heyeti, dönemin İngiltere başbakanı Harold Wilson, İngiltere Dış İşleri Bakanı James Callaghan ve ABD Dış İşleri Bakan Yardımcısı Joseph Sisco ile Kıbrıs meselesini görüştü. Fakat İngiltere ve ABD, Türkiye'ye destek vermedi. 18 Temmuz 1974'te Türk heyeti Ankara'ya geri döndü. 19 Temmuz 1974'te Kıbrıs'taki durum Genelkurmay Başkanlığı'ndaki komutanlarla görüşüldü ve görüşmenin ardından Başbakan Bülent Ecevit’in Genel Başkanlığını da yürüttüğü Cumhuriyet Halk Partisiyle(CHP) Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan’ın Genel Başkanlığını yürüttüğü Milli Selamet Partisinden (MSP) oluşan koalisyon hükümetinin ( 37. Hükümet) Bakanlar Kurulu oy birliği ile Kıbrıs'a askeri müdahale kararı aldı.
Temmuz 1974'teki ilk askeri müdahalede Kıbrıs'ın yüzde 3'ü Türk kuvvetleri tarafından ele geçirildi. Kıbrıs'taki Yunan askeri cuntası ve Kıbrıs Cumhuriyeti'ndeki Nikos Sampson görevi bıraktı. Yunanistan'da yönetim sivil iradeye devredildi. Fransa'da 7 yıldır sürgünde olan Konstantin Karamanlis Yunanistan'a geri çağırıldı ve 24 Temmuz 1974'te hükümeti kurdu. Böylece Yunanistan'da 1967'den bu yana süren askeri cunta yönetimi sona erdi.
14 Ağustos 1974- Ayşe Tatile Çıkıyor
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 353 sayılı kararının 5. maddesi kapsamında Türkiye, Yunanistan ve İngiltere taraflarının, Kıbrıs'ta anayasa düzeninin tekrar kurulması için görüşmelere başlaması gerekiyordu. 25 Temmuz 1974'te Birinci Cenevre Konferansı başladı ve 6 gün sürdü. 30 Temmuz'da Cenevre Antlaşması imzalandı. Üç ülkenin de dış dişleri bakanı Kıbrıs'ta Türk ve Rum olmak üzere iki otonom yönetimin mevcudiyetini kabul etti. Bu sebeple ortaya çıkabilecek sorunları görüşmek için anlaşma sağlandı.
İkinci Cenevre Konferansı'nın görüşüleceği 8 Ağustos 1974 tarihine kadar Rum ve Yunan askerlerinin Türk bölgelerinden çekilmeleri gerekiyordu fakat askeri birlikler bu bölgelerden çekilmedi. Türk bölgelerine saldırılar düzenlendi, kuşatıldı ve birçok Türk esir alındı.
8 Ağustos 1974'te İkinci Cenevre Konferansı başladı. Türk heyeti, Kıbrıs'ta coğrafi esasa dayalı federatif devlet kurulmasını önerdi fakat Rum tarafı bu öneriyi reddetti. Türk tarafı, Rum tarafına zaman kazandırmamak ve Türk bölgelerine yapılan saldırıları engellemek amacıyla 14 Ağustos'ta ikinci harekatın başlaması için anlaşmaya vardı.
Cenevre'deki görüşmelerden sonuç çıkmayınca dönemin başbakanı Bülent Ecevit, dönemin dış işleri bakanı Turan Güneş'e ''Ayşe Tatile Çıksın'' parolasını iletti ve 14 Apustos 1974 günü saat sabah 04:30'da Kıbrıs'taki Türk birlikleri harekete geçti.
15 Ağustos 1974'te Kıbrıs'ın yüzde 38'i ele geçirildi. Rum kuvvetleri bu gelişmeyle beraber geri çekilmek zorunda kaldı fakat geri çekilirken Türk köylerini yaktılar ve insanları katlettiler.
Kıbrıs Barış Hareketi sonucu Türk Silahlı Kuvvetleri'nden 415 kara, 65 deniz, 5 hava ve 13 jandarma olmak üzere toplamda 498 şehit verildi, 1200 kişi de yaralandı. 1672 Kıbrıs Türkü şehit oldu. Rum ve Yunan tarafında 4 bin kişi öldü, 12 bin kişi yaralandı. 1975’de kurulan Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin ardından 15 Kasım 1983 tarihinde de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kuruldu.
1974’de Kıbrıs Barış Harekatı'na katılarak, Kıbrıs’a barış getiren kahraman “Kıbrıs Gazilerimiz” unutulmadılar. İstanbul’un bir çok ilçesinde Kıbrıs Gazileri için madalya tevcih töreni düzenlendi. Sizleri bu törenin yapıldığı Maltepe,Kartal ve Pendik ’deki gazilerimiz için düzenlenen madalya tevcih törenlerini anlatacağız.
Maltepe’de yaşayan ve Kıbrıs Barış Harekatı'na katılan gaziler için madalya tevcih töreni düzenlendi
Maltepe'de yaşayan ve Kıbrıs Barış Harekatı'na katılan gaziler için Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Milli Mücadele Madalya Tevcih Töreni düzenlendi.
Maltepe Kaymakamlığı Konferans Salonunda düzenlenen törene Maltepe Kaymakamı Meftun Dallı, 23. Motorlu Piyade Tugay Komutan Vekili Personel Yarbay Mahmut Hüdayım Öznur, Belediye Başkan Yardımcısı Salih Kara, birim amirleri, gaziler ve yakınları katıldı.
İstanbul Valiliği himayesinde; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından düzenlenen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Milli Mücadele Madalyası ve Beratı Tevcih Töreni, saygı duruşu ve İstiklal Marşının okunmasıyla başladı.
Gazi Köksal Mehmet Başoğlu 'Kıbrıs’a çıkarma yapan kahramanlar kısa bir süre içinde düşmanı hezimete uğratarak Kıbrıs Türkünü esaretten kurtarmış ve barış getirmiştir. Bugün Kıbrıs Türkü kendi devletinde, kendi bayrağı altında, hür ve bağımsız yaşamaktadır Görevimizi başarı ile yerine getirmekten dolayı mutlu ve gururluyuz. Biz Kıbrıs Gazileri bu madalyaları bir ömür boyu göğsümüzde onur nişanesi olarak taşıyacağız"
Törende Gaziler adına konuşma yapan Gazi Köksal Mehmet Başoğlu 'Kıbrıs’a çıkarma yapan kahramanlar kısa bir süre içinde düşmanı hezimete uğratarak Kıbrıs Türkünü esaretten kurtarmış ve barış getirmiştir. Bugün Kıbrıs Türkü kendi devletinde, kendi bayrağı altında, hür ve bağımsız yaşamaktadır. Artık adada barış hâkimdir. Görevimizi başarı ile yerine getirmekten dolayı mutlu ve gururluyuz. Biz Kıbrıs Gazileri bu madalyaları bir ömür boyu göğsümüzde onur nişanesi olarak taşıyacağız" diye konuştu.
Maltepe Kaymakamı Meftun Dallı “Kıbrıs hepimizin bildiği gibi en önemli milli meselelerimizden, davalarımızdan birisidir. Öyle de kalmaya devam edecektir. Sizler, oraya gidip soydaşlarımızın katledilmesini önlediniz. Sizlere minnet duyuyoruz. Allah hepinizden razı olsun. Bu vesileyle orada şehit düşen tüm Mehmetçiklerimizi rahmetle, minnetle, şükranla anıyorum. Mekânları cennet olsun. Gazilerimize yine ahirete irtihal edenlere Allah rahmet eylesin, kalanlara da Cenabı Hak hayırlı uzun ömürler versin. Hayatta olan sizlere de Allah’tan sağlıklı, huzurlu, güzel ömürler diliyorum.”
Maltepe Kaymakamı Meftun Dallı da törende bir konuşma yaparak,
“'Kıbrıs Barış Harekâtı’na katılarak Milli Mücadele Madalyası ve Beratı almaya hak kazanan Gazilerimiz için Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti adına tevcih edilecek Milli Mücadele madalyalarını vermek üzere bir araya geldik.
Kıbrıs hepimizin bildiği gibi en önemli milli meselelerimizden, davalarımızdan birisidir. Öyle de kalmaya devam edecektir. İşin tarihi boyutunu kısaca hatırlamamızda fayda var. Kıbrıs’ı 1571 yılında Venediklilerden aldık. 307 yıl boyunca Türk hâkimiyetinde kaldı. 93 Harbi diye bilinen 1877-78 Osmanlı-Rus Harbi’ni kaybettiğimiz, zayıf düştüğümüz dönemde İngilizler bastırdılar ve Ada’yı İngilizlere kiralamak zorunda kaldık. Aslında İngiliz egemenliğine geçmiş oldu, onlara devrettik. Birinci Dünya Savaşı başlayınca İngilizler ile ayrı koalisyonların içinde yer aldık. İngilizler bunu bahane ederek Kıbrıs’ı tek taraflı bir karar ile ilhak ettiler. Böylelikle Kıbrıs tamamen elden gitti ve İngiliz egemenliğine geçti. Birinci Dünya Savaşını kaybedince 1923 yılındaki Lozan Antlaşması ile bu ilhakı tanımak zorunda kaldık. 1700’lü yılların başına kadar Ada’daki Türk nüfusu Rum nüfusundan fazlaydı. Bu tarihten sonra özellikle İngilizlerin hâkimiyeti döneminde Yunanistan’dan gelen Rumlar ile birlikte Ada’nın Rum nüfusu Türk nüfusunun üzerine çıktı. 1931 yılından itibaren Ada’daki Rumlar Ada’yı Yunanistan’a ilhak etmek için Ada’daki Türkler üzerinde baskı kurmaya, onları katletmeye, bulundukları köylerinden, kasabalarından sürmeye başladılar. Bu olaya Enosis deniyor. 1950’lere gelindiğinde bu hadise iyice ciddi boyutlara ulaşınca dönemin hükümeti özellikle de idam edilen Fatin Rüştü Zorlu Dış İşleri Bakanımızın çok büyük gayretleri, çabalarıyla 1959 yılında Yunanistan, Türkiye ve İngiltere ile birlikte garantör konuma geldiği 2 anlaşma (Zürih, Londra Anlaşmaları) ile garantör ülke olduk. Geçici bir çözüm sağlandı ve 1960 yılında da Kıbrıs Cumhuriyeti adıyla orada yaşayan iki toplumun ortak egemenliğine dayalı, ortak, eşit haklara sahip olmaları varsayımıyla bir Cumhuriyet kuruldu. Ama bunun uzun yaşamasına müsaade etmediler. Aynı şekilde devam ettiler. Baskı, zulüm. 1963 yılında bu Cumhuriyet yıkıldı, anayasa ortadan kalktı. Tekrar Adadaki Türklere yönelik zulüm başladı. Yeni bir döneme girildi. Ta ki 1974’e kadar. 20 Temmuz 1974’te Türkiye garantör sıfatını da kullanarak duruma müdahale etti.
İşte sizler burada devreye girdiniz. Gittiniz, oradaki Türk halkını, oradaki soydaşlarımızın katledilmesini önlediniz. Yani orada haklarının iadesini temin ettiniz. Sonrası malum. 1975 yılında Kıbrıs Türk Federe Devleti adı altında orada bir devlet kuruldu. Görüşmeler devam etti. Birleşmiş Milletler devreye girdi. Ama hiç bir zaman sonuç elde edilememiştir. Çünkü çözümü destekleyen taraf hep biz olduk. Rumlar asla çözüm istemediler. Bugün de hâlâ Doğu Akdeniz’de bu devam ediyor. Oradaki petrolü, doğalgazı tek başlarına çıkarıp, Ada’daki Türklere bir pay vermeyip, Türklerin oradaki çalışmalarını engellemek için her türlü yola başvuruyorlar. Bu milli bir dava, milli bir mesele. Şimdiye kadar buradan bir adım geriye atmadık, bundan sonra da atılması mümkün değildir.
Sizlere minnet duyuyoruz. Allah hepinizden razı olsun. Bu vesileyle orada şehit düşen tüm Mehmetçiklerimizi rahmetle, minnetle, şükranla anıyorum. Mekânları cennet olsun. Gazilerimize yine ahirete irtihal edenlere Allah rahmet eylesin, kalanlara da Cenabı Hak hayırlı uzun ömürler versin. Hayatta olan sizlere de Allah’tan sağlıklı, huzurlu, güzel ömürler diliyorum. “ diye konuştu.
Konuşmaların ardından Kaymakam Meftun Dallı ve protokol üyeleri gazilerin madalyalarını takdim etti.
Kartal’daki Kıbrıs Gazileri için madalya tevcih töreni düzenlendi
Kartal’da Kıbrıs Barış Harekâtı’na katılıp kahramanca savaşan gaziler için “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Milli Mücadele Madalya Tevcih Töreni” düzenlendi.
Kartal Anadolu İmam Hatip Lisesi’nin konferans salonunda gerçekleştirilen madalya tevcih törenine; Kartal Kaymakamı Abdullah Demir, Deniz Teknik Komutanı Tuğamiral Ramis Akın, Askerlik Şubesi Başkanı Albay Salih Çiçek, Kartal Belediyesi Başkan Yardımcısı Adem Uçar, Kıbrıs Barış Harekatı gazilerimiz ve aileleri ile birlikte Kartal’da görev yapan muhtarlar ve çok sayıda vatandaş katıldı.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve tüm şehitler için saygı duruşunda bulunulması ve akabinde İstiklal Marşı’nın okunması ile başlayan tören, Kuran-ı Kerim tilaveti ile devam etti.
Törende konuşan Kartal Kaymakamı Abdullah Demir, “Kıbrıs Barış Harekâtı’na katılarak milli mücadele madalyası ve beratı almaya hak kazanan 47 gazimiz için Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti adında tevcih edilecek madalyaları takdim etmek için bir araya gelmenin mutluluğunu ve gururunu yaşıyoruz. Adadaki soydaşlarımıza yönelik zulüm ve katliamlar başlayınca Türkiye Cumhuriyeti Devleti adaya müdahale kararı aldı ve sizlerin kahramanlıklarıyla soydaşlarımız bu zulümden kurtarıldılar. Bugün şanlı bayrağımızın Anadolu semalarında dalgalanmasını nasıl Atatürk, şehitlerimiz ve gazilerimize borçluysak; Türk milletinin zaferler ile dolu tarihine yeni bir sayfa ekleyen sizler sayesinde de tüm zorluklara rağmen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde bayrağımız gururla dalgalanmaktadır.” diye konuştu.
Kartal Kaymakamı Abdullah Demir’in konuşmasının ardından gazilere madalyalarının takdimine geçildi. Protokol üyeleri sahneye davet edilen gazilere madalyalarını takdim ederek teşekkür etti.
Pendik’te de Kıbrıs Gazileri için madalya tevcih töreni düzenlendi
Pendik Kaymakamlığı konferans salonunda düzenlenen tevcih töreninde, Türk tarihinin önemli mücadelelerinden biri olan Kıbrıs Barış Harekâtına katılarak Gazilik makamına erişen ve ilçemizde ikamet eden 38 Kıbrıs Gazisine, Pendik Kaymakamı İlhan Ünsal tarafından KKTC Milli Mücadele Madalyası ve Beratı verildi. Törene Garnizon Komutanı Vekili Deniz Albay Ayhan Çalışoğlu, Pendik Belediye Başkanı Ahmet Cin, Emniyet Müdürü Barış Çukur, İlçe Jandarma Komutanı Cengiz Önder ve İstanbul Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdür Yardımcısı Şakir Çavuş' un yanı sıra ilçemizde bulunan kurum amirleri de katıldı. Törende konuşma yapan Pendik Kaymakamı İlhan Ünsal ve diğer konuşmacılar gazilerimize ve vefat eden gazilerimizin ailelerine teşekkür etti.
Kaynak: ÖZEL HABEREditör: SİNAN ERDOĞDU
