Kommagene Kralı I. Antiochos’un tanrılara ve atalarına minnettarlığını göstermek için 2 bin 150 metre yüksekliğindeki Nemrut Dağı’nın yamaçlarına yaptırdığı mezar ve anıtsal heykeller, Helenistik Dönem'in en görkemli kalıntılarından biri olarak hala dimdik ayakta duruyor. Nemrut Dağı Ören Yeri, Malatya'nın Pütürge ilçesi Büyüköz Köyü ile Adıyaman’ın Kahta İlçesi sınırları içerisinde yer alıyor. Nemrut dağına her iki ilden de gidilebiliyor. Biz Masa Tenisi sporcularıyla birlikte Malatya'dan yola çıkarak Ören yerine ve Nemrut dağına doğru yola koyulduğumuzda yolun bu kadar uzun olacağını beklemiyordum. Dağları çıkıp, dağlardan inip, vadileri geçip, yeniden dağlara tırmanıp, akşam üzerine doğru Nemrut'a vardık. Güneş batmak üzere olduğu için alelacele hazırlıklara başladık . Halk oyunları ekibinin de destek verdiği etkinlik, mini Masa Tenisi masalarının kurulup, sporcuların ellerine raketleri almasıyla hızlandı. Kamera ve fotoğraf çekimlerini tamamladığımızda, güneşte yavaş yavaş kaybolmaya, gökyüzünü tatlı bir kızıllık almaya başlamıştı. Gerçekten de Nemrut dağında gün batımını seyretmek, esmeye başlayan soğuk havaya rağmen oldukça güzeldi. Masa Tenisi gösterisi 2 bin 150 metre yüksekliği ile ´´En yüksekte oynan Masa Tenisi Etkinliği´´ olarak bir rekora imza attı. Anıtsal heykeller doğu, batı ve kuzey teraslarına yayılmış. İyi korunmuş durumdaki dev heykeller kireçtaşı bloklarından yapılmış. Günümüzde ziyaretçilerle hatıra fotoğrafı çektiren bu heykellerin, binlerce yıl önce tapılan ilahları sembolize ediyor olması son derece ironik. Bu heykeller 8 ila 10 metre yükseklikte. Bazılarının sadece başları ayakta. Ama bu gövdeleri olmadığı anlamına gelmesin. Zamanla tabiat şartlarına yenik düşmüşler. Aynı heykellerden iki grup var. Bir grup heykel güneşin doğuşunu, diğer grup da batışını selamlayacak şekilde yerleştirilmiş.
Batı terasında eşsiz bir aslanlı horoskop yer almakta
Eski çağlarda Kommagene olarak anılan bölgede I. Mithradates tarafından bağımsız bir krallık kurulmuş, krallık, onun oğlu I. Antiochos (M.Ö. 62-32) döneminde önem kazanmıştır. M.S. 72 yılında Roma’ya karşı yapılan savaşın kaybedilmesinin ardından krallığın bağımsızlığı sona ermiş. Nemrut Dağı’nın doruğunda yerleşim yeri bulunmuyor. Antiochos’un tümülüsü kutsal bir alan. Tümülüs, Fırat Nehri geçitlerine ve ovalarına hakim bir noktada yer alıyor. Kralın kemiklerinin ya da küllerinin ana kayaya oyulmuş odaya konulduğu, 50 metre yüksekliğinde ve 150 metre çapındaki tümülüs, küçük kaya parçalarıyla örtülerek koruma altına alınmış. Her ne kadar yazıtlarda kralın mezarının burada olduğu belirtiliyorsa da bugüne kadar keşfedilememiş. Doğu ve batı teraslarında Antiochos ile tanrı ve tanrıça heykellerinin yanı sıra aslan ve kartal heykelleri de bulunuyor. Batı terasında eşsiz bir aslanlı horoskop yer almakta. Heykeller Helenistik, Pers sanatı ve Kommagene ülkesi özgün sanatı harmanlanarak yontulmuş. Bu anlamda Nemrut Dağı’na batı ve doğu uygarlıklarının köprüsü denebilir.
Yalnızlığa terk edilen eserler
Kommagene Krallığı’nın tarih sahnesinden silinmesiyle Nemrut Dağı’ndaki eserler yaklaşık iki bin yıl boyunca yalnızlığa terk edildi. 1881 yılında yöreyi görevli olarak gelen Alman mühendis Karl Sester, Nemrut Dağı heykellerine rastlamış. Ancak Sester, Kommagene Krallığı’na ait harabeler ile tanrı heykellerinin oturtulduğu kaidelerin arkasındaki Grekçe yazıtları göremediğinden burayı Asur harabeleri sanmış. Otto Puchstein ve Karl Sester 1882 yılında, İmparatorluk Müzesi Müze-i Hümayun Müdürü Osman Hamdi Bey 1883 yılında, Amerikan arkeolog Theresa Goell ve Alman Karl Doerner ise 2'inci Dünya Savaşı’nın ardından Nemrut ve yöresinde kazı, araştırma ve incelemeler yapmış. Nemrut Dağı Ören Yeri 1987 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi'ne alındı.
Tanrılarla tokalaşma heykeli
Dar ve asimetrik düzenli batı terasta tümülüsün eteğinde kolosal heykeller, güney ve batı kenarlarında ise sunaklı stel kaideleri bulunuyor. Bu terasta 1882’de ortaya çıkarılan dört adet tokalaşma kabartması yer alıyor. Nemrut Dağı Tümülüsü batı terasındaki Kral I. Antiochos’un tanrılarla tokalaşma sahnelerinin resmedildiği kumtaşından yapılmış stellere bölgenin başka yerlerinde de rastlamak mümkün. O dönemde farklı inançlara sahip bir topluma sahip olan I. Antiochus, toplumu bir arada tutmak için, kendisinin tanrılar tarafından görevlendirildiğini ve korunduğunu ifade ederek tanrılar ile tokalaşma heykellerini yaptırdı. Bu heykelleri Nemrut dağı başta olmak üzere ülkenin dört bir yanındaki tapınaklara koyduran kral, bu sayede halkın güvenini kazanmayı ve onları birlik ve beraberlik içerisinde yönetmeyi amaçlamış.
Nemrut dağının Aslanlı Horoskopu
Tokalaşma heykelinin hemen yanında yer alan Aslanlı Horoskop,daha sonradan yapılan kazılar sırasında ortaya çıkarılmıştır.Bugüne kadar ele geçen bilinen en erken Grek horoskopu olan Nemrut Dağı Aslan Horoskopu yaklaşık 1.75 metre yüksekliğinde ve 2.40 metre genişliğindedir.Gövdesinde ve çevresinde toplam 19 adet yıldızla, boynunda bir hilal bulunur. Aslanın sırtında yer alan daha büyük boyuttaki üç yıldızın üzerinde Grekçe harflerle Mars, Merkür ve Jüpiter adları yazılıdır. Yunan mitolojisindeki Tanrılara çok önem veren Antiochos, Mars ile Ares’i, Merkür ile Hermes'i, Jüpiter ile de Zeus’u anmaktadır.
Tarihe geçen etkinlik
UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesine alınan ve "Dünyanın 8. harikası" olarak gösterilen "Kraliyetler Tahtı" Nemrut Dağı, bir Masa Tenisi etkinliğine ev sahipliği yaptı. Milli Mücadelenin 100. Yıl dönümü etkinlikleri kapsamında Malatya Gençlik ve Spor il Müdürlüğü’ne bağlı Beydağı Gençlik Merkezi ve Kültür Turizm İl Müdürlüğü iş birliği ile düzenlenen etkinlikte Malatya KYK Bayan Masa Tenisi takımı ve Yıldız Erkek takımı sporcuları, Kral Antiochus Anıtı ve mitolojik Pers ve Yunan heykel başları önünde, Masa Tenisi oynadılar. Vatandaşların ve turistlerin de büyük ilgi gösterdiği Masa Tenisi etkinliği aynı zamanda iki rekoru da beraberinde getirdi. Masa Tenisi gösterisi 2 bin 150 metre yüksekliği ile ´´En yüksekte oynan Masa Tenisi Etkinliği´´ olarak bir rekora imza attı. MÖ 3 bin yılında hüküm süren Kommagene Kralı 1. Antiochus´un Anıt heykelinin önünde yapılan etkinlik aynı zamanda ´´En eski tarihi alanda yapılan Masa Tenisi organizasyonu´´ olarak da tarihe geçti. Türkiye´de böylesine özgün ve eşsiz bir etkinliği düzenlemekten mutlu ve gururlu olduklarını söyleyen Türkiye Masa Tenisi Federasyonu Doğu Anadolu Bölge Sorumlusu Orhan Altay´´Masa Tenisi´ni çok seviyoruz. Bu branşın tanıtımına katkı sağlamak için elimizden gelenin en iyisini yapıyoruz. Nemrut Dağı Kraliyetler Tahtı Masa Tenisi Etkinliği´´ gururla gelecekteki fikirlerimizin başlangıcını oluşturacaktır´´ diye konuştu.
Kaynak: ÖZEL HABER
Editör: MURAT İLTER
