İSTANBUL- Süt, memeli dişi canlıların yavrularını beslemek için salgıladıkları besin değeri yüksek, beyaz sıvı olarak tanımlanıyor ve hiç şüphesiz dünyanın en faydalı içeceklerinden biri olarak kesin kabul görmekte. Örneğin, içerdiği kalsiyum ve D vitamini sayesinde en başta bebeklerin ve çocukların diş ve kemik yapısını güçlendiriyor. Aynı şekilde bu özelliğiyle kadınlarda ilerleyen yaşlarda sıkça oluşan eklem rahatsızlıklarına karşı da fayda sağlıyor. Araştırmacılar süt tüketen kişilerin daha sağlıklı bağırsaklara sahip olduklarını ve bu yolla da bağırsak kanseri riskinin bu kimselerde daha düşük olduğunu belirtiyorlar.
Sütün tanımını ve faydalarını bu şekilde kısaca sıraladıktan sonra şimdi bu değerli besin maddesinin ticaretine bir göz atalım.
Geçmiş zamanlarda insanlar besledikleri küçük baş ve büyük baş hayvanların sütlerini satarak geçimlerini sağlamaktaydılar. Köylerimizde, kırsal bölgelerdeki mahallelerde ve belki çoğumuzun sokağında bulunan bir sütçünün sütünden içerek büyümeyen yoktur. Önceleri eşeklere yüklenen süt güğümleri ile yola koyulan sütçüler, akşamdan ve sabah erkenden sağdıkları sütleri güğümlere doldurup düşerlerdi yollara. Uzaktan duyulan ‘’sütçüüüüüüü’’ sesi ile balkonlara ve dışarı çıkardı annelerimiz. Sütçü süt almak isteyen hanımların ‘’bir kilo süt doldur sütçü’’ sözü ile güğümden litreli ölçeğine boşalttığı sütleri alacak hanımları beklemeye koyulurdu. Daha sonraları eşeklerin yerini bisiklet arkasına takılmış yada elle itilen küçük süt arabaları aldı. Bir süre daha böyle satış yapan sütçülerimiz, giderek artan teknolojinin hızına ve gücüne karşı duramayıp yok olmaya başladılar. Bir diğer etken de mahalle aralarında canlı hayvan beslemenin yasaklanmasından sonra büsbütün yok olmaya yüz tuttular. Şimdiler de ise sadece şehrin merkezine uzak ve daha kırsal yerlerinde kalan bir avuç süt üretici ve satıcısı durumundalar.
Bunlardan bir tanesi de Beykoz’da yaşayan bir semt sakini. Bu Beykozlu amcamız, elindeki bir kaç hayvandan ürettiği sütleri toparlayıp, güğümlerine doldurduktan sonra düşüyor yollara. Bebeklere, çocuklara ve yaşlılara daha sağlıklı günlük süt ulaştırmak ve geçimini sağlamak için direniyor teknolojiye karşı.
Son zamanlarda bir elin parmağı kadar kalan ve çocukluğumuzun anılarında büyük yeri olan sokak sütçülerine, mahalle sakinleri olarak desteklerimizi esirgemeyip bu mesleğin ve sokak sütçülerimizin yok olmasına müsaade etmemeliyiz.
Editör: AYŞE GÜL YAĞIZ
