İstanbul Beşiktaş ilçesi Ortaköy Muallim Naci Caddesi’nin Ortaköy Dereboyu Caddesi’yle kesiştiği yerde bulunan tarihi hamam.
Tarihçesi
16’ncı yüzyılda Veziriazam Kara Ahmed Paşa’nın kâhyası Hüsrev Kethüda tarafından yaptırılan çifte hamam, Mimar Sinan’ın eseridir. İnşa tarihi kesin olmamakla birlikte 1550 yılıdır. Soyunmalık kısmı, yan yana, üzerleri iki büyük kubbeyle örtülü iki kare mekândan oluşmaktadır.
Bu bölümün arkasında, biri beşik tonoz, diğerleri aynalı tonozlarla örtülü birimler; ılıklık ve helâ bölümleri yer alır. Sıcaklık mekânı, birbirlerine birer büyük kemerle açılan ikişer küçük kubbeli mekân ve bunlara iki yönden bağlı, arkadakiler kubbe, yandakiler tonoz örtülü üçer halvetten meydana gelmiştir.
En arkada ise ortada kubbe, yanlarda beşik tonoz örtülü su deposu ve külhan bulunmaktadır. Yapının iki büyük kubbesi sekizgen kasnaklara oturtulmuş ve yapı çepeçevre kirpi saçakla kuşatılmıştır.
Hamam moloz taş ve tuğlayla inşa edildikten sonra üzeri sıvayla kaplanmıştır. Denize bakan cephesine daha sonra yeni bir bölüm eklenen yapı, özgün mimari durumundan pek bir şey kaybetmeden günümüze kadar ulaşabilmiştir.
Kullanım şekilleri
Yapı 1990’lı yıllara kadar hamam olarak kullanılmaktaydı. 2001 yılında tamamlanan restorasyonundan sonra bir süre lokanta, gece kulübü ve tasarım atölyesi olarak kullanıldı. Günümüzde Beşiktaş Belediyesi tarafından kiralanarak kültür merkezi şeklinde kullanılmaktadır.
Açıklamalar
Özgün işlevini yitirmiş olsa da 16’ncı yüzyıl görünümünü koruyarak bugüne ulaşmış Mimar Sinan hamamlarındandır.[2]
Ortaköy Hamamı Semavi Eyice’nin hazırladığı hamam tipolojisine göre küçük kubbeli sıcaklığa açılan yan yana iki halvetli tasarımıyla, “E” tipi olarak kabul edilmektedir.
