*Sayfa No:51-Belge No:36-30.Mart.1920
(Amiral Sir F.de <http://f.de/> Robeck’ten Lord Curzon’a)
“…Başbakandan (Sadrazam) Mustafa Kemal’i kötüleyen ve onları hükümetin emrine karşı gelen asiler olduklarını bildiren ve halkın hükümete bağlı olması gerektiğini anlatan bir yazı aldık.”
*Sayfa No:61,62-Belge No:48,50-11-15.Nisan.1920
(Amiral Sir F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“… Damat Ferit (Başbakan), 7.Nisan’da bana geldi, milli hareketi bastırmak için her çeşit moral baskıyı kullanacağını söyledi. Milli harekete karşı organize edilen Aznavur, hükümetin elinde ilk silahtır. Aznavur, Bandırma’yı işgal etti. Hükümet onu Balıkesir valisi tayin etti ve ayrıca İngilizlerden de yardım istedi. Ben, milliyetçileri ezmek için yine hükümete her türlü yardımı yapacağımı söyledim… Hükümet, milliyetçileri lânetleyen bir bildiri yayınladı, milli harekete karşı bir seri fetva ilan etti.”
*Sayfa No:108 -Belge No:103-28. Temmuz.1920
(Amiral Sir F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“… Damat Ferit bana geldi, “Sulh anlaşmasına göre Kürtler ayrı bir devlet olacaklardır, Kürt liderleri Mustafa Kemal’i sevmez… Siz Mustafa Kemal’den nefret ediyorsunuz çünkü o, sizin yaptığınız anlaşmayı kabul etmiyor. O halde Kürtleri Mustafa Kemal’e karşı birlikte kullanalım” dedi.”
*Sayfa No:113- Belge No:110- 1. Ağustos.1920
(Amiral F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“… İstanbul’da vaziyet karışık… Şeyhülislam ve Ticaret Bakanı geçen yıl Konya valisi idi, milliyetçilerin baş düşmanıdır. Damat Ferit yerinde kalabilirse bize çok faydalı olabilirler, fakat halk çok muhalefet gösterirse, onları tutmanın yararı yoktur.”
*Sayfa No: 146 - Belge No:144- 23.Eylül.1920
(Mr. Ryan’ın Anadolu Milli Hareketi hakkındaki notu)
“… Türkler yapılan sulhu çok sert ve adaletsiz buldular. İstanbul hükümeti son derece zayıf ve iflas etmiş durumdadır. Milliyetçiler de zayıf, Yunanlar ise zırhlar içinde pırıl pırıl ve hazır… İtalyanlar politik ve ekonomik bakımdan Türkiye’yi emmek istiyorlar. Kürtlerin, Türklerden ayrılmaları çok güç. Böyle olmakla beraber Majeste’nin hükümeti Kürtleri Kemalistlere karşı kullanabilir. Anadolu’yu milliyetçiler karşı cesaretlendirmeliyiz. Halkın milliyetçilerden bıkkın olduğu teorisini yaymalıyız. Ferit Paşa (Başbakan) Anadolu’ya bir grup gönderip kendi halkı kandırmaya çalışacak…”
*Sayfa No:151,154-Belge No:147,150-1-4.Ekim.1920
(Amiral Sir F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“… Damat Ferit (Başbakan) şahsi emniyetinden, Sultan’ın emniyetinden ve kendi adamlarının emniyetinden korkmaktadır. Eğer milliyetçiler Türkiye’de idareyi ele geçirirlerse, kendisinin ve Sultan’ın hayatının himayemiz altında olduğunu söylememe izin verir misiniz? Ferit “Sultan’a etki eden tek insan olduğunu ve İngiliz dostluğunu kendisinin yarattığını” söylüyor. Damat Ferit’in istifası halinde onun ve Sultan’ın yurt dışına şerefli bir şekilde çıkmasını sağlamalıyız… Sultan tahtını terk ederse, ona Türkiye’den çıkması için gereken her türlü yardımı yaparım.”
*Sayfa No:157-Belge No:152- 5.Ekim.1920
(Venizelos’tan Llyod George’a)
“… Türk hükümetinin Mustafa Kemal’i ortadan kaldıramayacağına kanaat getirdim… Mustafa Kemal’e karşı tedbir olarak, “Bütün Türkleri İstanbul’dan atalım, Karadeniz’de Pontus Rum Devleti’ni kuralım. Bunlar İslâmiyet’e karşıdır“
*Sayfa No:163-Belge No:161- 23. Ekim.1920
(Lord Curzon’dan Lord Derby’e)
“…Damat Ferit istifa etti, şimdi yeni başbakanı ve Sultan’ı elde etmeliyiz.”
*Sayfa No:181-Belge No: 179-22.Kasım.1920 (Sir H. Rumbolt’dan Lord Curzon’a)
“… İzmir’den gelen askeri raporlar iyi değil. Yunanlar bile askeri disiplinleri olmadığını itiraf ediyorlar. 3. Birliğin Komutanı Kondylis, Salihli’den kömür vagonlarının altına saklanarak kaçmış. Öyle görünüyor ki, Yunanlar tek başlarına bu işi yürütemeyecekler.”
*Sayfa No:193-Belge No:186-27.Kasım.1920 (Sir H. Rumbolt’dan Lord Curzon’a)
“… Eğer çok şiddetle askeri harekâta geçmezsek milliyetçiler üstünlüğü ele geçirecekler… Biz, kendimizi Bolşevizm’e karşı İslâm’ın koruyucusu gibi göstermeliyiz… Ayrıca, şimdiye kadar Rusları İslâm dünyasının düşmanı zanneden İslâm dünyası yavaş yavaş uyanıp gerçek düşmanlarının İngiltere olduğunu anlamaya başladı.”
*Sayfa No: 208-Belge No:200- 20.Aralık.1920
(Lord Hardinge’den Lord Curzon’a)
“…Emir Faysal, Yunanların Türklere karşı çarpışmalarını teşvik ediyor.”
