ABD NİN TİCARET ORTAKLARI
ABD Başkanı Donald Trump'ın ticaret politikaları ülkeyi içe döndürürken, bu gelişme uluslararası akışta ne anlama gelebilir?
ABD Başkanı Donald Trump bir önceki yıl düzenlenen seçimler öncesinde 'vergi'yi sözlükteki 'en güzel kelime' olarak ilan etti.
Trump ilk döneminde verdiği mesajlara bir yenisini ekleyerek ABD'deki "yabancı" etkisine karşı çıkarken, "Önce Amerika" yaklaşımını savunuyor.
Ticaret politikasının temel taşı ekonomiyi büyütme ve istihdamı arttırmada ABD firmalarının desteklenmesi.
Uzmanlar pratikte bunun işe yaramayabileceği uyarısında bulunsa da Trump şimdi ithalatı azaltmada bir dizi adım attı.
Euronews, ABD'nin başlıca ticaret ortaklarına ve vergilerden hangi ülkelerin nasıl etkilenebileceğine yakından bakıyor.
Dış ticaret
Son veriler doğrultusunda Meksika bir önceki yıl 776 milyar euroluk (28,686 trilyon Türk Lirası) hacimle ABD'nin ana ticaret ortağıydı. Bu rakam, ABD'deki toplam ticaretin yüzde 15,9'una tekabül ediyor.
İkinci sıradaki Kanada, ABD ticaretinin yüzde 14,3'ünü oluşturdu. Çin ve Almanya ise sırasıyla yüzde 10,9 ve yüzde 4,4'lük oranlarla zirveyi izledi.
Farklı bir yaklaşım da ithalat-ihracat dengesi. Örneğin Meksika'nın ABD'ye yolladığı ürün ve ithal ettikleri aynı tutarda.
Kanada ise 372,2 milyar euroluk (13,75 trilyon Türk Lirası) ithalatına karşın 322,4 milyar euroluk (11,9 trilyon Türk Lirası) ihracatıyla ticaret açığı veriyor.
Çin'den yapılan ithalat 401,4 milyar euro (14,83 trilyon Türk Lirası) değerindeyken, ihracat büyüklüğü önceki yıl 131 milyar euro (4,84 trilyon Türk Lirası) olarak gerçekleşti.
Öte yandan birçok ülkeyle ticaret açıkları var. Yani gönderdiği üründen daha fazlasını satın alıyorlar.
Hollanda ile ticari ilişkilerde ABD artı taraftayken, İngiltere'yle olan ticarette Londra'nın daha fazla ürün sattığı, daha çok gelir elde ettiği görülüyor.
İngiltere Ulusal İstatistik Ofisi'ne göre, 2023 yılında ABD ile yapılan işlemlerde 71,4 milyar sterlin (3,17 trilyon Türk Lirası) tutarında ticaret fazlası bildirilmişti.
ABD Ekonomik Analiz Bürosu (BEA) ise, 14,5 milyar dolar (520,9 milyar Türk Lirası) fazla verildiğini açıkladı. Bu da ABD'nin İngiltere'den aldığından daha fazlasını gönderdiğini ortaya koyuyor.
ABD ve İngiltere ekonomistleri 2017'den bu yana verileri düzenlemede ortaklaşa çalışıyor.
Trump'ın gerekçesi
ABD'nin Kanada ve Meksika'dan gelen mallara uyguladığı yüzde 25'lik ithalat vergisinin yanı sıra Çin'den gelen mallara ilave ettiği yüzde 10'luk yeni gümrük vergisi salı günü yürürlüğe girecek.
ABD Başkanı Donald Trump, Avrupa Birliği'nden temin edilen mallara da vergi getirileceğini açıkladı.
Maryland'de gazetecilerin karşısına çıkan Trump, "Otomobillerimizi almıyorlar, tarım ürünlerimizi almıyorlar, neredeyse hiçbir şey almıyorlar ve biz onlardan her şeyi alıyoruz," dedi.
Trump'ın gümrük vergilerine destek verilmesinin bir diğer nedeni de altta yatan Amerikan işletmelerini ve çalışanlarını sübvanse etme arzusu.
Bir önceki yıl seçim kampanyası sırasında, "Benim planıma göre Amerikalı işçiler artık işlerini yabancılara kaptırmayacak, yabancılar işlerini ABD'li işçilere kaptırmaktan çekinecek," demişti.
Uzmanlar ise bir dizi riskin altını çiziyor. Özellikle ABD'li şirketler, denizaşırı ülkelerden mal ithal etmeye devam ettikleri durumda ve bu ülkelerdeki firmalar ürün fiyatlarında değişikliğe gitmedikleri takdirde maliyetler şişecek.
Bazı firmalar, bu masrafı tüketicilere yansıtabilir. Bu da mal ve hizmetlerin maliyetinin artabileceği anlamına geliyor.
Fiyatlar yükselirse, bu durum ABD Merkez Bankası'nın enflasyonu kontrol altına almada faiz oranlarını yukarı çekmesiyle sonuçlanabilir.
Bu senaryoda kredi işlemleri yavaşlar ve işletmeler işçi çıkarmak zorunda kalır ve istihdam olumsuz etkilenir.
Öte yandan gümrük vergileri, doların değer kazanmasına yol açabilir. Bu da ABD'li ihracatçıların ürünlerini uluslararası arenada daha az rekabetçi hale getirir.
Çünkü artan dolarla beraber ABD menşeli ürünler nispeten "pahalı" olacak ve bir yerden sonra dış ticaret açığına olumsuz katkıda bulunacak.
ABD Başkanı Trump ayrıca Çin, Meksika ve Kanada'ya yönelik gümrük vergilerinin, bu ülkelerin fentanil kaçakçılığını durdurmadaki başarısızlıklarıyla bağlantılı olduğunu söylüyor.
Beyaz Saray tarafından cumartesi günü sosyal medya platformu X üzerinden yapılan açıklamada, "Vergiler, Çin, Meksika ve Kanada'yı ABD'ye uyuşturucu akışını durdurma vaatlerinden sorumlu tutmayla bağlantılı," dendi.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, ABD'ye giden fentanil ve yasa dışı göçün sadece yüzde 1'inden sorumlu olduklarını söyledi.
Kiel Enstitüsü ve Bielefeld Üniversitesi ekonomisti Julian Hinz, "ABD'nin yeni açıkladığı gümrük vergilerinin Avrupa üzerindeki genel etkisi sınırlı olacak," dedi.
Euronews'e konuşan Hinz, "Yüksek fiyatlar ve tedarik zincirindeki aksamalar zorluk yaratsa da Kanada ya da Meksika menşeli ürünlerin daha pahalı hale gelmesi durumunda Avrupa'dan bazı firmalar, olası politika değişikliklerinden faydalı çıkabilir," ifadelerini kullandı.
Hinz, gümrük vergilerinin AB'yi de kapsaması halinde bu tablonun değişebileceğini de sözlerine ekledi.
(Yukarıdaki yazı Euronews sitesinden alınmıştır.)
