Ukrayna’nın ele geçirilmesi bir hırs ise, İsveç ve Norveç’in NATO’ya girmesi büyük öfkedir. Rus kuvvetleri son dönemde Ukrayna'da yeni kazanımlar elde edince Kiev, Batı’dan acilen daha fazla silah ve mühimmat talebinde bulunmuştu.
Kendisini kale önüne gelen forvet olarak gören Fransa gol atma peşindeydi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, "Ukrayna için hiçbir seçeneğin dışlanmaması gerektiğini" söyleyince Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, NATO birliklerinin Ukrayna’ya konuşlanması halinde Rusya ile doğrudan çatışma yaşanabileceği uyarısında bulunmuştu.
Bunun üzerine ABD, Almanya ve İngiltere'nin de aralarında bulunduğu çok sayıda NATO ülkesi Ukrayna’ya asker göndermeyi düşünmediklerini açıklamışlardı.
*** *** ***
Ancak Ukrayna’ya komşu olan ülkeler ve diken üstünde oturuyordu. Bunlardan birisi de Moldova'dır. Moldova’nın ayrılıkçı Transdinyester bölgesindeki halk, "Moldova'nın artan baskısı" karşısında "koruma" için Rusya’ya resmen başvurma kararı almıştır Burada 220.000’den fazla Rus vatandaşı yaşamaktadır.
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Moskova, daha çok Rusça konuşanların yaşadığı Dinyester bölgesinde Moldova'nın selefi olan Moldova Sosyalist Cumhuriyeti'ni kurdu. Ülke Ukrayna'nın otonom bir parçasıydı ve 1918-1940 arasında Romanya'nın parçası olan Besarabya bölgesine komşuydu. Transdinyester, 1990 yılında Moldova'dan bağımsızlığını ilan etmekle birlikte uluslararası arenada resmi olarak tanınmadı.
Ancak Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla birlikte Moldova milliyetçiliği yükselince ve Moldova ile Romanya'nın birleşmesi ihtimali ortaya çıkınca Dinyester bölgesinde dengeler bozuldu. Moldova ve Transdinyester arasındaki kısa süreli savaşta yüzlerce kişi öldü. Ardından 1992'de ateşkes imzalandı. Transdinyester'e Rusya askerleri konuşlandırıldı.
Transdinyester Milletvekilleri Kongresi son toplantısını Mart 2006'da yapmış ve Rusya'ya katılmak ve Moldova ile yeniden birleşmemek için referandum yapılmasına karar vermişti.
Şimdi ise, bölge halkının,
- Birleşmiş Milletler (GM) Genel Sekreterliği'ne başvurarak "uluslararası normlar
uyarınca meşru haklarının dikkate alınmasını ve tansiyonu yükseltecek provokasyonların önüne geçilmesini isteyeceği,
- Rusya'nın Transdinyester sorununun çözümü için Moskova’dan diplomatik destek talep
edeceği,
- Bölge halkının Rusça konuştuğu ve bölgede Rus askerlerinin konuşlanmış olması
nedeniyle Rusya’nın sorumlu garantör sıfatıyla devreye girmesini bekleyecekleri belirtilmiştir.
Rus Dışişleri Bakanlığı, bu çağrıya Transdinyester halkının çıkarlarının korunmasının, Moskova'nın önceliklerinden biri olduğunu söyleyerek, “Yurttaşlarımızın tüm talepleri Rusya'nın ilgili birimleri tarafından her zaman dikkatle değerlendirilmektedir" ifadeleri kullanmıştır.
Rusya Savunma Bakanlığı, herhangi bir kanıt sunmaksızın, Ukrayna'nın Transdinyester'i işgal edeceğini iddia etmiştir. Moldova’nın Avrupa Birliği yanlısı lideri Maia Sandu, Ukrayna’nın ülkesindeki Rusya yanlısı bölgeye saldıracağı yönündeki iddiaları reddetti ve sükunet çağrısında bulunmuştur. Ukrayna askerlerinin Moldova'nın ayrılıkçı bölgesi sınırına yığıldığını da öne süren Moskova, buna en uygun cevabın verileceğini söylemiştir.
Moldova da son haftalarda Rusya’nın iktidarı ele geçirme planları yaptığı konusunda uyarılarda bulunmakta, hükümet yetkilileri ise Kremlin’in iddialarını, savaşın bir parçası olarak yürütülen “psikolojik bir operasyon” olarak nitelendirerek reddetmiştir.
*** *** ***
Rusya, II. Dünya Savaşı’ndan sonra yapılan anlaşmalarla bazı yerlerde egemenliğini tescil ettirmiştir. Bu toprak parçalarından biri Kaliningrad, diğeri Transdinyester’dir. Her iki toprak parçası da Avrupa’nın bağrında bir hançerdir. Özellikle Kaliningrad’da Avrupa’nın içlerine ve ötesine yönlendirilmiş Rus füzeleri tehdit oluşturmaktadır.
Transdinyester olgusu, Rusya’nın Ukrayna Savaşı’nı başarıyla kazanmasından sonra daha yoğun şekilde gündeme gelecek ve belki de Moldova üzerine bir eğilme olacaktır.
