İstanbul'da Şehzadebaşı ile Fatih arasında, Aksaray'dan Unkapanı'na giden yolu kesen ve Bozdoğan kemeri veya Valens kemeri diye de anılan su kemerleri İstanbul’un farklı bir tarihi dokusudur. Doğu Roma İmparatoru Flavius Iulius Valens tarafından MS 378 yılında tamamlanmış olan Bozdoğan Su Kemeri, tamamı 250 kilometre civarında olan bir su taşıma sisteminin parçasıdır. Antik dönemin en büyük su kanalı tesislerinden olan Valentin Su Kemeri, Konstantinopolis’in toplam 1 milyon metreküp olan su depolarını (sayısız yer altı sarnıcı ve açık havuzlar) dolduruyordu.
İstanbul tarih boyunca su sıkıntısı çeken bir kent olmuştur. Bilhassa imparatorluk başkenti olduktan sonra inşa edilen birçok büyük kamu binası, saraylar, nüfusun artması ve tabi hamamlar, su ihtiyacını had safhaya çıkmış İmparator Konstantin bu durumdan mütevellit, şehri başkent yapmasıyla birlikte bir su kemerinin inşasına da başlatmıştır. Yapıldığı tarih tam olarak bilinmese de Konstantin’in hüküm sürdüğü 306 ve 337 yılları arasında bir tarih olduğu kabul ediliyor, zira inşaatı onun başlattığından tarihçiler eminler. Emin oldukları bir diğer husus ise Konstantin’in ömrünün bu kemeri bitirmeye yetmediği ve yarım kalan işi İmparator Valens’in tamamladığıdır. Bundan dolayıdır ki Roma halkı o dönem kemeri, Valens Su Kemeri olarak anmaya başlamıştır. Günümüzde her iki isimde kullanılmakla birlikte Bozdoğan Kemeri adı biraz daha yaygın olarak kullanılmaktadır.
626 yılındaki Avarların İstanbul kuşatması esnasında ise kemerin bir kısmı yıkılmıştır. Konstantinopolis surlarının dışında kalan bölümlerinin neden yıkıldığı bilinmemektedir. Mantıksal açıdan gerçekçi olan iki ihtimal vardır. Birincisi; kemeri Romalılar kendileri, casusluk faaliyetlerini ve suya zehir katılması tehlikelerini önlemek amacıyla yıkmış olabilirler. İkincisi; şehri susuz bırakmak için Avarlar tarafından yıkılmış olabileceği ihtimalidir.
Yaklaşık 2 asır sonra ise 5.Konstantin, 758 senesinde yaşanan kuraklık sırasında kemerin hasarlı bölümlerini onartarak Romalılara rahat bir nefes aldırmıştır. Valens Su Kemeri, son büyük tamiratını ise 11.yy’da görmüştür.
Osmanlılar devrinde, Fatih Sultan Mehmed zamanında Eski Saray ve Kırkçeşme Mahallesinin su ihtiyacını karşılamak için bazı değişikliklerle tamirat yapılmış ve Halkalı sularının nakli işinde kullanılmıştır. 1509'da vuku bulan ve halk arasında “Küçük Kıyamet” olarak bilinen büyük depremde kemerin Şehzade Camii yakınındaki kısmı yıkılmış, Kanuni Sultan Süleyman zamanında Mimar Sinan tarafından büyük bir tamirat yapılmıştır. Kemerin üzerindeki bir kitabeden kemerin Sultan İkinci
Mustafa devrinde de bir bölümünün tamir gördüğü anlaşılmaktadır.
Bugün kemerin aşağı yukarı 800 metrelik bir kısmı ayaktadır. Şimdiki haliyle eksik olan kemerin iki ucundan ve ortasından bazı kısımlar tahribat görmüştür. Bazı gözlerdeki yıkılma tehlikesine karşı içi örülmüştür. 1988 senesinde tamirine başlanmış ve 1990'da bitirilmiştir. Valentinus devrinden kalma kısımlar Fatih Camii tarafından 1 ila 40 ve 46 ila 51'inci gözler arasıdır. Kanuni devrinde ise 50 ila 52. gözler arası tamir ettirilmiştir.
Kemer açıklığı 4 m, ayak kalınlığı 5, 70 metredir. Genişliği Fatih'te 3, 40 m, 25. kemer yakınlarında 5, 65 metre, Şehzadebaşı tarafında ise 4, 30 metredir. Denizden en yüksek noktası 63, 50 metredir. Zeminden yüksekliği 18, 50 metredir. İki sıra kemerden meydana gelmiştir. Birinci sıranın kemer ve ayakları kesme taş ikinci sıra ise moloz taşlardan meydana gelmiştir. İkinci sırada dördüncü ve yedinci taş sıraları demir kenetlerle birbirine tutturulmuştur. Tarihi oldukça eski olan su kanalları günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır.
