Engelli dostluğu sınırları aşıyor

Almanya’nın Dorsten Şehrine 8-15 Nisan 2018 tarihleri arasında gerçekleştirilen ziyarette öğretmenler yetişkin engellilere yönelik faaliyet ve uygulamaları yerinde inceleme olanağı buldular.

Projede ortak olarak Afyonkarahisar Halk Eğitimi Merkezi öğretmenleri ve Ankara Sürekli Eğitim ve Araştırma Derneği de yer aldı. 

Alman Eğitim Sistemi hakkında bilgi alan grup daha sonra Montesori Uygulamaları ve Yetişkin Engellilere yönelik Eğitimler konusunda bilgi aldı. 

PROJE YETKİLİSİ;  KURUM MÜDÜRÜ HÜLYA NARSAP: 

Almanya’da 200 ü engelli bireylerden, 200 ü yaşlılardan ve 200 ü normal gelişim gösteren bireylerden olmak üzere oluşturulan eğitim köyünü  ziyaret ettiklerini.  Burada tüm grupların birlikte atölyelerde eğitim aldıklarını ve üretime katıldıklarını gözlemlediklerini. 

Bir başka ziyarette ise Engelli Köyüne gidildiğini,  Engelli Köyü’nde küçük yaştan itibaren köye alınan engelli bireylerin tüm okul hayatlarını ve yaşamlarını onlar için oluşturulmuş ve imkanlar sağlamış olan bu köyde geçirdiklerini  gözlemlediklerini. Köyde eğitim ihtiyacı için okulların, üretim için atölyelerin, sosyal alanların(spor salonu, kütüphane vb.) ibadet için Kilisenin de düşünüldüğü görüldüğünü. Engelli bireylerin hayatlarının sonuna kadar bu köyde yaşayabilmelerinin oldukça ilgi çekici olduğu ve hatta köydeki mezarlığa gömüldüklerini de bizzat gördüklerini belirtti. 

Proje de “Engelli Bireylere”  yönelik inceleme ve gözlem yapmak üzere Almanya’nın seçilmesinin bu çalışmalarda oldukça ileride olmalarından kaynaklandığını, gözlem ve incelemelerinin bu tespiti  doğruladığını ifade etti. Gerçekten de engelli bireylerin ve ebeveynlerinin hayatlarını kolaylaştırmak üzere pek çok önlemlerin alındığını ve özellikle bu bireylerin üretime katılmasına oldukça önem verdiklerini bizzat gözlemlediklerini bildirdi. Bu örnekleri yerinde inceleme imkanı sunan Türkiye Ulusal Ajansına ve Avrupa Birliği’ne tüm öğretmenlerim adına teşekkürlerimi sunuyorum dedi. 

PROJE KOORDİNATÖRÜ SEVGİ CiVAŞ’IN  proje izlenimleri: 

Hayat Boyu Engelli Dostu projesinin uygulamasını gerçekleştirdiğimiz Almanya'da  eğitimci olarak üç konu dikkatimi çekti;

Birincisi ülkede %10 civarında olan okumaz yazmazların Alman vatandaşlarının kişisel bilgilerinin yok edilmesinde görevli olmaları. Almanya'da kişisel bilgilerin gizliliğinin çok önemli olduğunu ve bu konuda çok hassas davrandıklarını gördüm. Bu bilgilerin üçüncü şahıslar tarafından görülmemesi için okumaz yazmazları böylesine işlevsel bir şekilde ekonomik, sosyal hayata dahil etmelerinin toplumdaki her bireyi kazanmayı ilke edinmiş olmalarıyla bağdaştırdım.

İkincisi diğer eğitim kurumlarından farklı olarak engelli eğitim kurumlarını bir kampüs olarak düzenlemeleri dikkat çekiciydi. Bu kampüsler sadece eğitim kurumu olarak değil aynı zamanda ihtiyacı olan (ebeveyni olmayan veya ebeveynleri bakamayacak durumda olan) engelliler için daimi ikematgah görevi de görüyor. Bu kampüsler de eğitim, sosyal yaşam, spor alanları, kafetarya, kuaför vb. mevcuttu.

Üçüncüsü ise kampüs yaşamıyla bağlantılı olarak ebeveynlerin çocuklarıyla ilgili gelecek kaygılarının bulunmamasıydı. On beş yıllık öğretmenlik hayatımın on üç yılı örgün eğitimde geçti. Öğrencilerimizin ebeveynleri özellikle anneler sıklıkla engelli çocuklarıyla ilgili gelecek kaygılarını toplantılarda bizlerle paylaşıyorlardı. Bu gelecek kaygısının onların yaşam kalitelerini ciddi anlamda düşürdüğüne tanık oldum.

PROJEYE KATILAN ÖĞRETMENLERDEN Sedat BULUÇ’un  proje izlenimleri:

İlk gittiğimiz günlerde Almanya eğitim sistemi hakkında bilgi verildi. Sürecin tamamen öğrenci odaklı ve gelecekteki mesleğinin seçimine göre ilerleyen yıllarda eğitim sistemi bu duruma yönelik ilerliyor. Meslek seçecek öğrenci daha orta okul düzeyinde belirleniyor. Ama avukat doktor vb gibi daha yüksek düzeydeki okullar için Gymasium diye lise düzeyi okul var. Yani öğrencinin akademik durumu geleceğini belirliyor. 

Engelli öğrenciler ise okulları bir kampüs şeklinde oluşturulmuş. Yani bir kompleks. Spor alanları, yemekhaneler, uygulama alanları öğrencilerin durumuna göre düzenlenmiş. Okuldaki öğrencilerin ürettikleri ürünleri (örn: Dondurma) bu kompleksin dışında pastane-cafe de satılıyor. Çalışan kapasitesi 12 iken bu Cafede çalışan kişi sayısı 24. Çünkü çalışan bu fazla 12 kişi engelli. 

Almanya Mülheim yakınlarında 600’ü engelli ve yaşlıların bulunduğu bir köy oluşturulmuş. Her türlü etkinlik alanı mevcut. Cafelerinden tutunda, topak ekip biçme alanlarına kadar.  Buradaki engelliler diğer tüm engelliler gibi devletten bir maaş alıyorlar. Ama gelirlerine biraz katkı olması ve boş zamanlarını değerlendirmeleri açısından atölyeler oluşturulmuş. Bu atölyelerde üretilen ürünler satılıyor. Gelirleri üretimi yapılan malzemelere ayrılıyor. Satıştan elde edilen kar ise yine burada çalışan engelli personeller arasında pay ediliyor. Çalışan engelliler engel durumlarına göre iş yapıyor. Bu iş kimi zaman sadece 1m’lik ip sarmak iken marangoz atölyesinde mobilya üretimi bile yapılıyor. Ama tabi ki iş güvenliği onlara göre düzenlenmiş.