BORÇLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI “KONKORDATO” NEDİR?

Türk Lirası bu yıl Amerikan Doları karşısında yüzde 30'a yakın değer kaybetti. Özellikle Ağustos ayında Dolar/TL kurunun 7,24 ile tarihi zirvesini görmesi ve yaşanan kur krizi şirketlerin borç yükünü arttırdı. Bu süreçte ise kurumlar tarafından başvurulan hukuki yöntem konkordato yani borçların yeniden yapılandırılması oldu. Kasım ayında gerçekleşen TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan konkordato ilan edenlerin sayısını 356 olarak açıklamıştı.

2003 yılından bu yana İflas ertelemesi kurumu işletilirken KHK ile bu kurum kaldırılmış bunun yerine Konkordato uygulama alanı bulmuştur. Borç yapılandırma yani konkordato, son zamanlarda sıkça duyduğumuz hukuki terimlerden biri haline geldi.Konkordato’nun toplum tarafından yanlış algılandığını belirten Av.Sevda Şahin İhsanoğlu, şirketlerin devamlılığı için zorunlu bir uygulama olduğunu vurguladı.

Son zamanlarda sayıları hızla artan Konkordato ilanını zorlaştıran yasal düzenleme Meclis Genel Kurulu’nda görüşüldü. Teklifte konkordato ilanları için yeni şartlar var.Toplumda iflas olarak algılanan süreç ile ilgili Av. Sevda Şahin İhsanoğlu, bu durumun iflas olmadığını bir borç anlaşması olduğunu halk tarafından yanlış bilen bir doğru olduğunun altını çizdi.

Hayatımızda bayadır yer alan bir kavram olan borç yapılandırma yani konkordato, son zamanlarda sıkça duyduğumuz hukuki terimlerden biri haline geldi.Konkordato’nun geçmişine söyle bir bakacak olursak, 2003 yılında yürürlüğe giren iflas erteleme, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası ilan edilen olağanüstü hâl (OHAL) ile askıya alınmış ve yıllardır mevcut olan konkordato uygulaması Mart 2018'de yürürlüğe giren bir torba yasa ile iflas erteleme tamamen kaldırıldı. Bu tarihten sonra ise borç yapılandırma anlaşması daha fazla talep görmeye başladı.

Ekonomiye Katkı Yapabilir

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, 2019 yılı bütçe görüşmelerinin yapıldığı Meclis Genel Kurulunda milletvekillerinin sorularını yanıtladı.Pekcan, konkordato ilan edenlerin sayısını 846 olarak açıklamıştı. Artışa dikkat çeken Av. Sevda Şahin İhsanoğlu, bilinenin aksine şirketler için konkordato’nun iyi yanlarının olduğunu söyledi. İhsanoğlu sözlerini söyle sürdürdü: “Farklı bir bakış açısıyla bakmakta fayda var. Kişi ve kurumlar bu süreçte borçlarını erteledikleri için asıl faaliyetlerine odaklanırlar ve üretimlerini arttırarak maddi kazançlarında artış sağlarlar. Bu durum şirketleri iflastan kurtararak, Türkiye ekonomisine de katkı yapar. Konkordato için borç kurtarma anlaşması da diyebiliriz. Çünkü bu uygulamadaki amaç şirketleri iflas edip dağılması değil şirketleri sıkıntılı süreçlerinde koruma altına alarak ticari işlevine devam ettirilmesini sağlamaktır.”

Süreci daha yakından öğrenebilmek için Av. Sevda Şahin İhsanoğlu sorularımızı yanıtladı. İşte konkordatoya dair en ince ayrıntılar.

1-Konkordato nedir?

Konkordato ödeme güçlüğü içindeki borçluya süratle geçici hukuki koruma sağlamaya yönelik bir uygulamadır. Başka deyişle, borçlarını, vadesi geldiği hâlde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlu, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflastan kurtulmak için konkordato talep edebilecektir

2- Konkordato’nun iflastan farkı nedir?

Konkordato' iflasdan önce başvurulan bir durum olup borçları belli bir plan dahilinde ödeme durumu söz konudur.  iflasa göre en büyük farkı zor uygulanıyor olması ve iflas riskinin daha yüksek olmasıdır.

3-Konkordato nasıl ilan edilir?

Konkordato talebinde bulunabilecek her borçlu , gerekçeli bir dilekçeyle,  konkordato işlemlerinin başlatılmasını isteyebilir.

Yetkili ve görevli mahkeme; borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yerdeki, iflasa tabi olmayan borçlu için ise yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesine başvuru ile başlayacaktır. Başvuruya;

Borçlunun malvarlığı durumunu gösterir belgeler; borçlu defter tutmaya mecbur kişilerden ise Türk Ticaret Kanununa göre hazırlanan son bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu, hem işletmenin devamlılığı esasına göre hem de aktiflerin muhtemel satış fiyatları üzerinden hazırlanan ara bilançolar, ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdikleri ile elektronik ortamda oluşturulan defterlere ilişkin e-defter berat bilgileri, borçlunun malî durumunu açıklayıcı diğer bilgi ve belgeler, maddi ve maddi olmayan duran varlıklara ait olup defter değerlerini içeren listeler, tüm alacak ve borçları vadeleri ile birlikte gösteren liste ve belgeler.

Alacaklıları, alacak miktarlarını ve alacaklıların imtiyaz durumunu gösteren liste.

Sermaye Piyasası Kurulu veya Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşu tarafından hazırlanan ve konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu gösteren finansal analiz raporları ile dayanakları gereklidir.

4-Konkordato talebinde bulunan borçlunun, öncelikle mahkeme veznesine avans yatırması gerekiyor mu?

Konkordato talebinde bulunan, Adalet Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulan tarifede belirtilen konkordato gider avansını yatırmaya mecburdur.

5-Borç anlaşması nasıl bir prosedür gerektiriyor?

Ön projede yer alan teklife göre alacaklıların eline geçmesi öngörülen miktar ile borçlunun iflâsı hâlinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktarı karşılaştırmalı olarak gösteren tablo hazırlanacak ve süreç içersin de konkordato komiserinin denetiminde mahkemeye aylık raporlar sunularak proje uygulanacaktır.

6- Hukuki süreç nasıl işliyor?

Konkordato kararı iki aşamadan oluşuyor. Düzenlemelere göre mahkeme genel olarak üç ile beş ay arasında geçici süre ile şirketlerin aleyhine yapılacak tüm takip işlemlerini durdurabiliyor, bu geçici sürenin ardından yine mahkeme tarafından borçlu şirkete bir ile bir buçuk yıl arasında kesin süre veriliyor.

7-İflasın ertelenmesi döneminde örneklerine rastlanan mal kaçırma ve benzeri durumlarda sürecin komiserin ve hatta alacaklıların uyarıları üzerine mahkemece sona erdirilebilir mi?

Konkordatoyu tasdik eden mahkeme, ilgili alacaklının talebi üzerine ve borçluyu da davet ederek  mal kaçırma ve benzeri durumların isbatı halinde erteleme kararını kaldırır. Borçlunun iflasını ilan eder.

8- Hem vade hem tenzilet da istenebiliyor mu?

Ön projede yer alan teklife göre alacaklıların eline geçmesi öngörülen miktar ile borçlunun iflâsı hâlinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktarı karşılaştırmalı olarak gösteren tablo mahkemeye sunulacak olup, hem borçların vade ve tenzilatları için teklifte bulunulacaktır.

9-Şirketler bu durumdan nasıl kurtulabilir?

Konkordatoyu tasdik eden mahkeme, ilgili alacaklının talebi üzerine ve borçluyu da davet ederek aşağıdaki hâllerden birinin varlığının yaklaşık olarak ispat edilmesi kaydıyla erteleme kararını kaldırır.

a) Borçlu ertelemeyi yanlış bilgiler vermek suretiyle elde etmişse.

b) Borçlunun serveti ve gelirleri artmış ve borçlu, ekonomik varlığını tehlikeye sokmadan borcu ödeyebilecek hale gelmişse.

c) Rehinli malın paraya çevrilmesi veya finansal kiralama konusu malın iadesi, borçlunun ekonomik varlığını artık tehlikeye sokmayacaksa.

¬ Tasdik talebi reddedilen borçlunun iflâsa tâbi kişilerden olması ve hakkında doğrudan doğruya iflâs sebeplerinden birisinin bulunması halinde mahkeme, başka bir şart aramaksızın re’sen iflâsa karar verecektir.

¬ Maddeyle, konkordato hakkında verilen kararlara karşı kanun yolları düzenlenmektedir.

¬ Konkordatonun tasdiki konusundaki kararlara karşı, herhangi bir miktar veya değer sınırı olmaksızın istinaf ve devamında temyiz kanun yolunun açık olduğu hükme bağlanmaktadır.

¬ Karara karşı borçlu veya konkordato talep eden alacaklı, kararın tebliğinden; diğer alacaklılar ise kararın ilanından itibaren on gün içinde istinaf yoluna başvurabilir.

¬ Bu karara karşı temyiz süresi yine on gündür. İstinaf ve temyiz incelemeleri ise Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerine göre yapılacaktır.

¬ Alacakları itiraza uğramış olan alacaklılar, konkordato tasdik kararının ilanı tarihinden itibaren bir ay içinde dava açabilecektir.

¬ Tasdik kararını veren mahkeme, konkordato projesi uyarınca çekişmeli alacaklara isabet eden payın, kararın kesinleşmesine kadar borçlu tarafından, mahkemece belirlenen bir bankaya yatırılmasına karar verebilecektir.

¬ Her alacaklı kötü niyetle sakatlanmış konkordatonun feshini tasdik kararını vermiş olan mahkemeden isteyebilecektir.

¬ Mahkeme borçlunun iflasa tabi şahıslardan olması ve doğrudan doğruya iflas sebeplerinden birinin mevcut olması halinde, fesih kararı ile birlikte borçlunun iflâsına da re’sen karar verecektir.

¬ Konkordatonun tamamen feshi kararı kesinleştiğinde durum ilan edilecek ve ilgili yerlere bildirilecektir.

10-Konkarto başvurusunun Türkiyedeki oranları nedir?

Ticaret Bakanı Sayın Ruhsar Pekcan'ın 13 Aralık'taki açıklamasına göre, konkordato kararı aldıran şirket sayısı 846'ya ulaştı. Öncelikle ithalat  ve ihracat yapan şirketler ağırlıklı olmak üzere , inşaat, sanayii sektörleri ağırlık göstermekle birlikte hemen hemen her sektörden kokordataoya başvurulduğunu görmekteyiz.