İlk kez 1817 yılında İngiliz doktor James Parkinson tarafından tanımlanmış olan ve “titremeli felç” olarak da adlandırılan Parkinson, yavaş ve ilerleyici beyin hücreleri kaybı ile seyreden bir hastalık. Acıbadem Kocaeli Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Sena Destan Bünül, titreme, kaslarda sertleşme ve hareketlerde yavaşlama gibi belirtileriyle hastanın hayat kalitesini doğrudan etkileyen bu hastalığın, yaşlanan nüfus nedeniyle önümüzdeki on yıllarda Türkiye’de daha sık görülmesinin beklendiğini dile getiriyor.
Dopamin üreten hücrelerde hasar ve azalmayla başlıyor
Parkinson hastalığı yavaş ve ilerleyici şekilde bazı beyin hücrelerinde kayıp ile seyrediyor. Bunun nedeni ise dopamin üreten hücrelerin yavaş yavaş azalması. Beyinde substansiya nigra (siyah çekirdek) adı verilen alanda üretilen bir kimyasal olan dopamin, vücut hareketlerinin akıcı ve uyumlu olması için beyinde birtakım bölgeleri uyarıyor. Dopamini üreten hücrelerde yüzde 80’i aşan azalma yaşanması durumunda Parkinson hastalığının titreme, hareket edememe, kasları kontrol edememe gibi belirtileri ortaya çıkmaya başlıyor.
40-75 yaş arası görülüyor, 60 yaş üstü görülme sıklığı artıyor
Parkinson hastalığı genelde 40-75 yaş arasında, çoğunlukla da 60 yaşın üzerinde görülüyor. Nöroloji Uzmanı Dr. Sena Destan Bünül, hastalığın nadiren de olsa daha genç yaşlarda ortaya çıkmasının büyük çoğunluğunun nedeninin genetik olduğuna vurgu yapıyor.
En çok motor (hareketle ilgili) fonksiyonlar etkileniyor
Yavaş ve sinsi bir şekilde ilerleyen hastalıkta şikayetler yıllar içinde artıyor. “Hareketle ilgili olan ve olmayan belirtiler veren Parkinson’da en çok gözlenen belirti hastaların yüzde 80’inde rastladığımız titreme. Titreme etkilenen taraftaki elin tamamında olabildiği gibi bazen sadece parmaklarda veya ayak, çene, dil gibi bölgelerde de ortaya çıkabiliyor. İstirahat halinde belirgin olan bu durum uykuya geçildikçe azalıyor” diyen Dr. Sena Destan Bünül, bunlara ek olarak hareketlerde yavaşlama, yürüme güçlüğü veya küçük adımlarla yürüme, hareketleri başlatmakta ve durdurmakta zorluk, dönüşlerde yavaşlama, yüz ifadesinde ve mimiklerde azalma, kamburluk şeklinde öne doğru eğik vücut yapısı ve denge problemleri gözlenebildiğine dikkat çekiyor. Koku alamama, kabızlık, depresyon, cinsel işlev bozukluğu ve uyku bozuklukları ise hastalığın hareketle ilgili olmayan belirtileri arasında yer alıyor.
Erken tanı hastalığın gidişatını yavaşlatıyor
Parkinson hastalığı tanısı için özel bir test yok ancak semptomlar ve detaylı bir nörolojik muayene ile tanı konulabiliyor. İlerleyici bir hastalık olan Parkinson tanısı konulduğunda hastanın gösterdiği belirtilere ve hastalığın derecesine göre ilaç tedavilerine başlanıyor.
Erken tedavi ile hastalığın gidişatını yavaşlatmak mümkün. Böylece hastanın yaşam kalitesinde gözle görülür bir artış oluyor. İlaç tedavisine yanıt alınamadığında veya ilaç kullanımı uygun olmayan belirli bir grup hastada ise hastanın hareket kabiliyetini çok daha fazla artıran beyin pili tedavisi ve cerrahi tedaviler uygulanabiliyor.
Kaynak: HABER BÜLTENİEditör: HABER BÜLTENİ
