İSTANBUL
Cumartesi günü yaşanan etkili yağış ise Eminönü altgeçidi ve Kapalıçarşı esnafını olumsuz etkilemiş ve maddi hasar oluşmuştu, üstelik trafik durma noktasına ulaşmıştı. Daha da acısı; Unkapanı altgeçidini su basmış ve ekiplerin su tahliye çalışmaları sırasında altgeçitten bir ceset çıkmıştı. Yağış özellikle de Avcılar, Sefaköy, Bahçelievler, Çatalca, Zeytinburnu, Sarıyer, Fatih, Esenyurt, Kadıköy, Üsküdar, Tuzla ve Pendik’te etkili olmuştu.
Çarşamba günü yaşanan etkili yağışın ardından İBB'den yapılan açıklamada sabah saatlerinden itibaren Anadolu yakasında etkili olan sağanak yağmur geçişleri neticesinde Kadıköy, Şile, Pendik, Tuzla, Ümraniye ve Sancaktepe bölgelerinde metrekareye ortalama 15 ila 20 kilogram arasında yağış düştüğü belirtildi. En fazla yağış 35- 40 kilogram ile Şile ve Kadıköy ilçelerine düştü. İBB'nin yağış öncesi 4 bin 563 personel, bin 718 araç, iş makinesi ve ekipman ile önlem alındığı ifade edilen açıklamada AKOM kameraları ve 153 Beyaz Masa'ya gelen ihbarların değerlendirilerek göllenme ve su baskınlarına müdahale edildiği belirtildi.
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi 2017 yılı Eylül ayı Meclis toplantılarında İBB Meclisi Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Önceki Dönem Belediye Meclis Üyeleri Mehmet Berke Merter, Ümit Yurdakul, Hasan Tapan, Seyit Ali Aydoğmuş, Şenol Yolbir ve Musa Keleş imzaları ile geçtiğimiz dönemde Meclis Başkanlığına sunulan, oy birliği ile Başkanlık Makamına havale edilen bir önerge oldukça kayda değer. Zira Merter hazırladığı yazılı önergesinde, İstanbul'un sel felaketlerinden kurtulması için Tokyo modelini öneriyor ve “Tokyo modeli sistemi çok pahalı da olsa uzun vadede düşünüldüğünde İstanbul bu yatırımı hak ediyor” diyor.
Önceki dönem Bahçelievler Belediyesi ve İBB Meclisi CHP Üyesi Mehmet Berke Merter “Tokyo modeli sistemi çok pahalı da olsa uzun vadede düşünüldüğünde İstanbul bu yatırımı hak ediyor”
Shutoken Gaikaku Hosuiro denilen yeraltı depolarının Tokyo'da kullanıldığını, başarılı olduğunun altını çizen ve toplanacak yağmur suların park, bahçe ve ağaç sulamalarında da kullanılacağını dikkat çeken CHP’li İBB Meclis Üyesi Mehmet Berke Merter İstanbul’ da yaşanan sel felaketlerini ve alınacak önlemler konusunda meclis toplantılarında hazırladığı önergeler ile bir kaç kez uyarılarda ve önerilerde bulunduklarını belirtiyor.
Merter 2017’de hazırladığı yazılı önergesinde, İstanbul'un sel felaketlerinden kurtulması için Tokyo modelini önermiş ve modelin fotoğraflarını ve çalışma sistemi ile ilgili bilgileri de meclise sunarak, Shutoken Gaikaku Hosuiro denilen yeraltı depolarının Tokyo'da kullanıldığını, başarılı olduğunun altını çizen ve toplanacak yağmur suların park, bahçe ve ağaç sulamalarında da kullanılacağını dikkatleri çekiyor.
Önceki dönem Bahçelievler Belediyesi ve İBB Meclisi CHP Üyesi Mehmet Berke Merter bir kez daha hazırladığı yazılı soru önergesinde İstanbul da olası yaşanacak olan sel felaketlerini ve alınacak önlemleri dönemin (Eylül 2017) İBB meclis gündemine taşımış. CHP’li Merter, “İstanbul’da yaşanan sel felaketleri, alınacak önlemler ve sel sularının tahliyesi için Japonya Tokyo modeli uygulanması hakkında” konulu önergesinde, "Çözüm bulmak için diğer şehirlerin de neler yaptığını inceleyebiliriz. Bunun gibi birçok tedbir amaçlı projeler olabilir; vatandaşlarımızın can güvenliğini korumak için bu tür uygulamalar ve projeler için gerekli çalışmaların bir an önce başlamasını sorumluluğu ve denetim görevi olan meclis üyeleri olarak talep etmekteyiz. Doğal afetler karşısında “Allahtan geldi” diyerek, insanoğluna verilen aklı görmezden gelerek, yaşanılan kayıplara hep bir başkasını suçlayarak sırf ceplerimizi doldurmak için yarını düşünmeden doğa ile savaşımıza devam edersek bir gün mutlaka kaybedeceğiz” dedi. Merter’in yine dönemin(2017) İBB Başkanı Kadir Topbaş’a ve AK Parti Meclis grubuna sorduğu soru da dikkatleri çekiyor ve “İstanbul Büyükşehir Belediyesi doğa ile uyumu sağlamak için, can ve mal kayıplarını önlemek için önümüz de ki zamanlarda olası yaşanacak sel felaketleri için ne tür önlemler almayı düşünmektedir? sorusunu soruyor.
Önergesinde, “İnsanoğlu doğayla girdiği savaşlardan hiç birini henüz kazanmamıştır” cümlesine yer veren Berke Merter, “Amacınız ne olursa olsun, doğa aldığı şeyi çarparak size daha fazlasını iade ediyor. Buğday ekerseniz, ekmek yiyorsunuz. Ağaç dikerseniz, Meyva yiyorsunuz. GDO’lu tohum saçarsanız, hasta oluyorsunuz. Dere yataklarına kentleşme yaparsanız, selde ölüyorsunuz. Doğanın matematiği; sanılanın aksine aslında bu kadar basit. Son dönemlerde sel korkusundan, yağmur yağmasından korkar olduk. Çünkü yıllarca meydana getirdiğimiz beton şehirlerin içinde boğuluyoruz. Neden mi? Önce nefes aldığımız ağaçları kestik daha fazla bina dikebilmek için, yetmedi deniz kenarlarını doldurduk, dereleri ıslah edip çok güzel siteler yaptık. Zengin olduk sandık, büyüdük geliştik güya. Çok güzel metrolar yaptık, şehirleşme tamam dedik ama son yaşanan yağmurlarda sel sularından giremedik o metrolara” ifadelerini kullanmakta.
CHP’li Meclis Üyesi Berke Merter önergesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçmişte ki sözlerinden hatırlatmada bulunarak , “Dönemin Başbakanı Sayın Erdoğan Ayamama deresi için o zaman "Derenin intikamı ağır oldu" ve "Buraya çivi çaktırmam" demesine rağmen yine de dere boyunca bütün alan şimdi inşaatlarla doldu. Aslında çok ta uzak değil İstanbul’da 9 Eylül 2009 tarihinde büyük bir sel felaketi yaşanmıştı. Maalesef İkitelli, Halkalı, Çatalca ve Silivri’de 31 kişi hayatını kaybetmişti. Çok sayıda araçlar sulara gömülmüştü ve ne acı ki araçlarından çıkamayan birçok kişi boğularak hayatını kaybetmişti” diyerek acı dolu günleri hatırlatıyor.
Önceki dönem İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi üyeleri Mehmet Berke Merter, Ümit Yurdakul, Hasan Tapan, Seyit Ali Aydoğmuş, Şenol Yolbir ve Musa Keleş imzaları ile Meclis Başkanlığına sunulan önergede dikkat çeken ifadelere yer verilmiş
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi 2017 yılı Eylül ayı Meclis toplantılarında İBB Meclisi CHP Üyeleri Mehmet Berke Merter, Ümit Yurdakul, Hasan Tapan, Seyit Ali Aydoğmuş, Şenol Yolbir ve Musa Keleş imzaları ile Meclis Başkanlığına sunulan, oy birliği ile Başkanlık Makamına havale edilen önergede ise şu cümlelere yer veriliyor:
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclis Başkanlığı’na Konu: İstanbul’da yaşanan sel felaketleri, alınacak önlemler ve sel sularının tahliyesi için Japonya Tokyo modeli uygulanması hk.
Uzun vadede baktığımızda; İnsanoğlu doğayla girdiği savaşlardan hiç birini henüz kazanmamıştır. Amacınız ne olursa olsun, doğa aldığı şeyi çarparak size daha fazlasını iade ediyor. Buğday ekerseniz, ekmek yiyorsunuz. Ağaç dikerseniz, Meyve yiyorsunuz. GDO’lu tohum saçarsanız, hasta oluyorsunuz. Dere yataklarına kentleşme yaparsanız, selde ölüyorsunuz. Doğanın matematiği; sanılanın aksine aslında bu kadar basit.
Son dönemlerde sel korkusundan, yağmur yağmasından korkar olduk. Çünkü yıllarca meydana getirdiğimiz beton şehirlerin içinde boğuluyoruz. Neden mi? Önce nefes aldığımız ağaçları kestik daha fazla bina dikebilmek için, yetmedi deniz kenarlarını doldurduk, dereleri ıslah edip çok güzel siteler yaptık. Zengin olduk sandık, büyüdük geliştik güya. Çok güzel metrolar yaptık, şehirleşme tamam dedik ama son yaşanan yağmurlarda sel sularından giremedik o metrolara.
Aslında çok ta uzak değil İstanbul’da 9 Eylül 2009 tarihinde büyük bir sel felaketi yaşanmıştı. Maalesef İkitelli, Halkalı, Çatalca ve Silivri’de 31 kişi hayatını kaybetmişti. Çok sayıda araçlar sulara gömülmüştü ve ne acı ki araçlarından çıkamayan birçok kişi boğularak hayatını kaybetmişti. Başakşehir, Bağcılar ve Küçükçekmece’de etkili olan sağanak yağış nedeniyle, Ayamama, Tavukçu ve Hamam dereleri taşmış, Basın Ekspres Yolu kapanmıştı. Sayısız tır ve araç sel sularına kapılarak sürüklenmişti. İstanbullular da araçlarında, evlerinde ve iş yerlerinde mahsur kalmıştı. Evler ve iş yerleri de sular altında kalmıştı.
Valiliğe göre yaşanan bu sel felaketi sırasında bin 484 kişinin havadan ve karadan müdahalelerle kurtarılmış, 3 bin 401 bina etkilenmişti. Sel felaketi, irili ufaklı işyeri sahibi olan binden fazla esnaf ve sanatkârı da vurmuştu. İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (İSTESOB) Başkanı Faik Yılmaz, mal kaybı ve hasarın 30 trilyon liranın üzerinde olduğunu söylemişti.
Sigortacılara göre de sigorta hasarı o dönem 1 milyar doları bulmuştu. Belediyenin, Valiliğin, sigortalanmamış hasarı ve İstanbulluların iş kaybı da eklerseniz milyarlarca bir zarar söz konusu. Dönemin Başbakanı Sayın Erdoğan Ayamama deresi için o zaman "Derenin intikamı ağır oldu" ve "Buraya çivi çaktırmam" demesine rağmen yine de dere boyunca bütün alan şimdi inşaatlarla doldu. Yaşadığımız doğal afetlerden dolayı korunmak için bir kentsel dönüşüm diye tutturduk gidiyoruz ama mevcut olan eski binayı yıkıp yerine yenisini yapmakla kentsel dönüşümde amacına ulaşmış olmuyor maalesef.
Şehirlerimizin alt yapısına, zeminine göre hareket etmeliyiz binaların tek tek değil ada halinde yenilemeye giderek alt yapısında oluşturarak yeni akıllı şehirlerimizi kurmalıyız. Bizler bu projeleri erteledikçe bu doğal afetlerden gördüğümüz zarar her geçen gün maalesef artacaktır. Başka ülkelerde, büyükşehirlerde selleri önlemek için ne yapılıyor diye baktığımızda en öne çıkan şehir Japonya'nın başkenti Tokyo’dur. Muhtemelen Tokyo bir mühendislik harikası olarak dünyanın en sofistike sel önleme sistemini kurmuştur. "Shutoken Gaikaku Hōsuiro" ya da İngilizce kısaltmasıyla G-Cans adındaki yapılar dünyanın en büyük sel önleme sistemidir. 15 yılık inşaat süresiyle 2 milyar Euro'ya mal olan bir proje. Sistem, 32 metre çapında ve 65 metre yüksekliğinde 5 tane dehliz şaftının, yerin 50 metre altında giden 6.5 km’lik tünellerle birbirine bağlanmasıyla oluşuyor.
G-Cans’in “yeraltı tapınağı” adı verilen ana yağmursuyu deposu 177m uzunluğunda, 78m genişliğinde ve 25m yüksekliğinde. Depoda her biri 500 ton gelen 59 tane kolon bulunuyor. Bu kolonlar 10MW gücünde bir pompaya bağlı olarak saniyede 200 ton suyu Edogawa nehrine deşarj edebilecek kapasitede. Kanallar içinde toplam 44 milyon litre su hareket ediyor. Tokyo afet yönetim merkezine göre, Tokyo’da 3 gün boyunca toplam 550 mm’lik bir yağış düşmesi halinde Arakawa nehrinde yaşanacak taşkın ile 97 metro istasyonda su baskınları yaşanma ihtimali var. 200 yılda bir olabilecek böyle bir afet durumunda, G-Cans projesi ile böyle bir felaketin önüne geçilebilecek.
Tokyo modeli bir sistem çok pahalı da olsa uzun vade de düşünüldüğünde dünya şehri İstanbul bu yatırımı hakkediyor. İlginç bir ek bilgi olarak da Yerebatan Sarnıcı İstanbul'un nasıl ki önemli turist çekim noktalarındansa, Tokyo sarnıçları da kullanılmadıkları zamanlarda şehrin popüler turistik alanlarından biri olmuş. Aslında bu sistem bizde ki Yerebatan sarnıcının günümüze uyarlanmış hali. Daha düşük maliyetli olarak ta dünyada bazı şehirler yağmur suların çatılardan toplanıp depolanmasını ve kullanılmasını teşvik ettiğini hatırlatmak isteriz. Böylece şebekeye hem daha az yüklenilmiş, hem de su havzaları daha az yorulmuş oluyor.
Ayrıca bir diğer önemli husus; Yoğun yağış beklediğimiz günlerde ana haber bültenlerinden insanları toplu taşıma araçlarına yönlendirip, şahsi araçlarla çıkmamalarını tavsiye ediyoruz ancak son yağmurlarda maalesef ki metro istasyonları sular altında kaldı, onlarca insanın seyahat ettikleri İETT Otobüsleri, Halk Otobüsleri ve Minibüsler de sel sularına kapıldı ve hayati tehlike arz etti. Ölümlere de sebebiyet verebilecek bu durumlarda önlem için metro girişlerine yüksek bir set yapılabilir ya da New York da uygulanan metro tünellerini sel suyundan koruyabilmek için şişirilebilir tıkaçlar kullanılır ve metro yaya girişlerine su sızmaz şeklinde kapatma sistemleri konulabilir.
Çözüm bulmak için diğer şehirlerin de neler yaptığını inceleyebiliriz. Bunun gibi birçok tedbir amaçlı projeler olabilir; vatandaşlarımızın can güvenliğini korumak için bu tür uygulamalar ve projeler için gerekli çalışmaların bir an önce başlamasını sorumluluğu ve denetim görevi olan meclis üyeleri olarak talep etmekteyiz. Doğal afetler karşısında “Allahtan geldi” diyerek, insanoğluna verilen aklı görmezden gelerek, yaşanılan kayıplara hep bir başkasını suçlayarak sırf ceplerimizi doldurmak için yarını düşünmeden doğa ile savaşımıza devam edersek bir gün mutlaka kaybedeceğiz.
Bu kapsamda İstanbul Büyükşehir Belediyesi doğa ile uyumu sağlamak için, can ve mal kayıplarını önlemek için önümüz de ki zamanlarda yaşanacak sel felaketleri için ne tür önlemler almayı düşünmektedir?
Önergemizin Başkanlık makamına havalesini arz ederiz.
Kaynak: ÖZEL HABEREditör: SİNAN ERDOĞDU
