Otomotiv ve otomobilden biraz anlamam hasebiyle araç alacak yakınlarımın sürekli danıştığı, öğrenmek istediği yegane konu arabamı dizel mi yoksa benzinli mi almalıyım? konusu oluyor. Bu soruyla çok karşılaşmam üzerine genel kafa karışıklığını gidermek için bir yazı kaleme almayı düşündüm. Belki sizler de yeni bir araba almak üzeresiniz ve aklınızda aynı soru var. Şimdi eksileriyle, artılarıyla dizel mi, benzinli mi konusunu size aktarmaya çalışacağım.
Öncelikle hem dizel hem de benzinli motorun içten yanmalı bir motor tipi olduğunu söyleyelim. Benzinli motorlarda kullanılan yakıt benzin olup, yakıt dizel motordan farklı olarak karbüratör adı verilen bir düzenek sayesinde, sıvı olarak değil buharlaşıp hava ile karışarak silindire girer. Benzinin oksijen (hava) ile oluşturduğu karışım sonucunda yanma gerçekleşir. Yakıt hava karışımının silindirin içinde bir kıvılcım ile yanması sonucu bir patlama meydana gelir. Burada yine dizel motordan farklı yanmayı sağlamak için kıvılcım yani buji kullanılır. Patlamanın ortaya çıkardığı basınç, piston tarafından hareket enerjisine dönüştürülür.
Dizel motor ise oksijen içeren bir gazın (genellikle bu atmosferik havadır) sıkıştırılarak yüksek basınç ve sıcaklığa ulaşması ve silindir içine püskürtülen yakıtın bu sayede alev alması ve patlaması prensibi ile çalışan bir motordur. Bu yüzden benzinli motorlardan farklı olarak ateşleme için bujiye ve yakıt oksijen karışımını oluşturmak için karbüratöre ihtiyaç yoktur.
Motorların çalışma prensiplerini aktarıp, karşılaştırdıktan sonra karar aşamasında kendimize sormamız gereken sorulara geçelim. Öncelikle bütçenizin ne kadar olduğu, yılda kaç kilometre yapılacağı gibi soruları kendinize sormalısınız. Çünkü dizel araçlar her zaman benzinli araçlara göre daha pahalıdır ve yüksek kilometre yapanlar için ideal seçimdir.
Benzinli araçların, ilk alış maliyetleri daha ucuz ve daha ekonomiktirler. Aynı hacimdeki dizel araçlara oranla daha fazla güç üretirler. Sık sık ve düzenli kullanıma ihtiyaç ve gerek duymazlar. Periyodik bakımları daha uzun aralıklarla yapılmakla beraber, bakım masrafları dizel araçlara göre daha düşüktür. Benzinin pahalı ve verimi düşük olması nedeniyle, benzinli araçların yakıt tüketimleri gerek hacim olarak ve gerekse parasal değer olarak daha yüksektir. Benzinli araçların kullanımları daha rahat olmakla beraber daha keyifli bir sürüş imkânı sunmaktadır. Benzinli araçların tork kapasiteleri yüksek olmadığından yük taşıma kapasiteleri de buna bağlı olarak düşüktür.
Dizel araçlar, mevcut aksamlarından dolayı daha gürültülü olarak çalışmakta olduğundan, aynı hacimdeki benzinli araçlara göre daha az güç üretebilmektedirler. Bu güç sorunu telafi etmek amacıyla dizel araçlarda turbo sistemi kullanılmaktadır. Benzinli araçlara göre daha pahalı olan dizel araçlar, minimize edilen yakıt tüketimleri nedeniyle yüksek oranda tercih edilmektedirler. Ayrıca yakıtı oldukça verimli kullandıklarından çevreye daha fazla emisyon yaymaktadırlar. Tork oranları yüksek olduğundan daha fazla yük taşıyabilirler. Bakım masrafları yüksektir.
Benzinli ve dizel motorların özelliklerini bu şekilde kısaca özetleyebilirim. Benim her sorana önerdiğim karar etkeni yılda 20.000 kilometre ve daha azı yapılıyorsa benzinli, fazla yapılıyorsa dizel motoru tercih etmenin daha mantıklı olacağı yönünde oluyor. Çünkü dizel araca verilecek fazladan 20.000-40.000 TL arasındaki farkın kilometre hesabı ile bunu karşılaması gerekiyor. Bunun yanında konforlu ve sessiz sürüş seviliyorsa benzinli, bu etmenler önemli değilse yine dizeli tercih etmesi yönünde oluyor. Kendimce sizlere benzinli ve dizel motorun çalışma prensibinden, avantajları-dezavantajlarına kadar anlattım. Eğer siz de bu konuda karar aşamasında iseniz, umuyorum bu yazı kararınıza yardımcı olacaktır.
