Venedik Film Festivali’nin 77’si koronavirüs pandemisinin gölgesinde gerçekleşti. Uzun bir sürenin ardından ilk defa gerçek bir ortamda ve uluslararası ölçütlerde büyük bir film festivali düzenlendi. Jüri başkanlığını Oscar'lı aktris Cate Blanchett’in yaptığı festivalde salgına önlem olarak çok sayıda önemli tedbir alındı. Blanchett’a; yönetmen Christian Petzold (Almanya) , yazar- yönetmen Joanna Hogg (Birleşik Krallık) , yönetmen Veronika Franz (Avusturya) , oyuncu Ludivine Sagnier (Fransa) , yazar Nicola Lagioia (İtalya) ve festivalin başlamasına kısa bir süre kala jüri görevinden ayrılmak zorunda kalan Cristi Puiu’nun yerini alan Matt Dillon (ABD) jüride yardımcı oldular
Festivalin açılış gecesinde (2 Eylül) Venedik, Cannes, Berlin gibi dünyanın en önemli 8 film festivali direktörü sahneye çıkarak sinema sektörü adına önemli bir konuşma yaparak, sinemanın değeri ve festivallerin önemi hakkında ortak bir açıklama okudular.
Venedik’te Nomadland, Never Gonna Snow Again, Pieces of a Woman, The World to Come, Wife of a Spy gibi önemli filmler yarışırken, festivalin büyük ödülü olan Altın Aslan‘ı kazanan yapım ise Chloé Zhao’nun (ABD) yönetmenliğini üslendiği Nomadland oldu. Başrolünde Frances McDormand’nın oynadığı filmde, ABD’nin Nevada eyaleti kırsalındaki bir şehirde yaşayan Fern’ün ekonomik krizle tüm eşyalarını kaybetmesinin ardından karavanıyla modern bir göçebe olarak yola çıkması konu edinilmekte.
- Venedik Film Festivali’nde en iyi yönetmene verilen “Gümüş Aslan” ödülünü ise Spy No Tsuma filminin yönetmeni Kiyoshi Kuroawa (Japonya) alırken, en iyi erkek oyuncu ödülünü Padrenostro isimli filmde gösterdiği performansla aktör Pierfrancesco Favino (İtalya) , En İyi Kadın Oyuncu ödülünü Piece of A Woman filmindeki rolüyle aktris Vanessa Kirby (Birleşik Krallık ) aldı.
Bu yılın jüri özel ödülüne Dear Comrades filminin yönetmeni ;başarılı senarist ve yönetmen Andrei Konchalovsky ( Rsuya) sahip olurken. Festivalde “Geleceğin Aslanı” ödülüne, Ana Rocha de Sousa’nın çektiği Listen filmi layık görüldü.
Bu yıl festivalde Türkiye’yi de ve sinemamızı mutlu eden bir haber aldık. Azra Deniz Okyay’ın ilk uzun filmi “Hayaletler”, dünya prömiyerini yaptığı 77. Venedik Film Festivali’nden eleştirmenlerin ödülüyle döndü! Aynı zamanda bu seneki festivale Türkiye’den seçilen tek film de olan “Hayaletler”, İtalyan Film Eleştirmenleri Birliği (SNCCI) tarafından düzenlenen Uluslararası Eleştirmenler Haftası bölümünde en iyi film seçilerek Büyük Ödül’ün de sahibi oldu.
İtalyan Film Eleştirmenleri Birliği (SNCCI) tarafından düzenlenen ve ilk uzun filmini çekmiş yönetmenlerin yarıştığı Venedik Uluslararası Eleştirmenler Haftası, 1984’ten beri birçok yönetmene uluslararası alanda kapılar açtı. Aralarında Mike Leigh, Pedro Costa, Bryan Singer, Kevin Reynolds, Olivier Assayas, Harmony Korine, Peter Mullan, Abdellatif Kechiche, Kenneth Lonergan’ın da olduğu usta yönetmenlerin yanı sıra; Sergio Rubini, Roberta Torre, Salvatore Mereu, Matteo Oleotto gibi İtalya’nın önemli sinemacılarına da keşif imkânı sunan birliğin Büyük Ödül’ü bu sene Azra Deniz Okyay’a verildi.
Festivalin önemli paralel ve bağımsız bölümlerinden Venedik Uluslararası Eleştirmenler Haftası'nda (Venice International Film Critics’ Week) yarışan “Hayaletler”, festivalin kapanış günü olan 12 Eylül günü jürinin yaptığı değerlendirmenin ardından en iyi film seçilerek 5.000 Avro tutarındaki Büyük Ödül’ün (Grand Prize Venice International Film Critics’ Week) sahibi oldu. Okyay’a ödülünü Variety’nin ünlü sinema yazarı Jay Weissberg sundu.
Okyay’ın yazıp yönettiği ve yapımcılığını Dilek Aydın’ın üstlendiği, “Hayaletler”; tüm Türkiye’de saatlerce süren elektrik kesintisinin olduğu tek bir günde geçiyor ve o gün İstanbul’un Sucular mahallesinde yaşananları dört farklı karakterin birbirine geçen hikâyesi üzerinden anlatıyor.
Başrollerini Nalan Kuruçim, Dilayda Güneş, Beril Kayar ve Emrah Özdemir’in paylaştığı “Hayaletler”in görüntü yönetmenliğini Barış Özbiçer, kurgusunu Ayris Alptekin ve sanat yönetmenliğini de Erdinç Aktürk üstlendi. Filmin dikkat çeken müziklerini ise ‘Ekin Fil’ ve ‘Renka’ gibi alternatif projeleriyle tanınan başarılı müzisyen Ekin Üzeltüzenci yaptı.
Geçtiğimiz ay Fransa Ulusal Sinema Merkezi’nin (CNC) Fransa yapımı projelere verdiği Dünya Sinema Fonu’nu (Aide aux Cinemas du Monde) kazanan “Hayaletler”, 2017’de Selanik Film Festivali’nin Crossroads platformunda En İyi Senaryo Ödülü ve Jüri Ödülü’nün ikisini birden almıştı. Bu yıl ayrıca, İstanbul Film Festivali’nde Köprüde Buluşmalar’a seçilen film, Katar merkezli Doha Film Enstitüsü’nün ilk ya da ikinci film projelerine verdiği destek programında post prodüksiyon fonunun sahibi olmuştu.
“Hayaletler”in Türkiye ‘deki ilk galası ise gelecek ay 57. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde yapılacak. 3-10 Ekim tarihlerinde Antalya’da gerçekleşecek festivalin Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması’nda jüri önüne çıkacak olan filmin vizyon tarihi ise önümüzdeki aylarda açıklanacak.
“Hayaletler”in yönetmeni olan Azra Deniz Okyay’ın yaşam öyküsüne kısaca değinelim! İstanbul doğumlu yönetmen 12 yaşında fotoğraf çekmeye başladı, 14 yaşında fotoğraf sanatçısı Dora Günel’in asistanı olarak çalıştı. 16 yaşında ilk kısa filmi “Cengiz”i çekti. Pierre Loti Lisesi'ni bitirdikten sonra Paris’te Sorbonne Nouvelle’de lisans ve yüksek lisansını tamamladı. Aynı dönemde Ecole des Hautes Etudes sicence Sociale'da Sosyoloji bölümünde izleyici öğrenci olarak devam eden Okyay, Michel Gondry’nin reklam ve klip prodüksiyon şirketi Partizan’da çalıştı.
Oktay’ın 2009’da müzik grubu Sheraff için çektiği video klip, San Fransisco Frozen Film Festivalinde En İyi Müzik Videosu seçildi. 2010 yılında Türkiye’ye döndü ve yapım şirketi Depo Film’in ilk kadın yönetmeni olarak çalışmaya başladı. 2013’te yazıp yönettiği “Küçük Kara Balıklar” adlı kısası, !f İstanbul Bağımsız Filmler Festivali’nde En İyi Kısa Film, Barcelona Bağımsız Filmler Festivali'nde En İyi Görüntü, Hangi İnsan Hakları Film Festivali’nde En İyi Kısa Film ve İzmir Kısa Film Festivali’nde En İyi Performans ödüllerini kazandı. 2016’da, iki genç kadının dans ile direniş hikâyelerini anlattığı kısa belgeseli “Sulukule Mon Amour”, !f İstanbul’un özel online gösterimiyle bir kaç gün içinde 20 binden fazla kişi tarafından izlendi ve BFI, IDFA gibi önemli festival programlarında gösterildi. Azra Deniz Okyay’ın hem yazıp hem de yönettiği “Hayaletler”, ilk uzun metraj filmi.
Sanatçıyı sosyal medyada yer alan ; facebook.com/azradenizokyayofficial, vimeo.com/azradenizo ve twitter.com/azradenizo adreslerinden de takip edebiliyorsunuz.
Filmin yapımcılığını üslenen Dilek Aydın ise Ankara doğumlu. Sırasıyla Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi ve Karlsruhe Sanat ve Tasarım Üniversitesi'nde okuyan Aydın; Hisar Kısa Film Festivali koordinatörlüğü yaptı, 2008 yılında Berlinale Talent Campus’e sinema yazarı olarak davet edildi. 2010’da Yeşilçam filmlerini yeniden kurgulayarak çektiği kısa filmi “Ziyaret”, Antalya Film Festivali’nde yarıştı, film üniversitelerde “Türkiye Sineması” derslerinde müfredat dahilinde gösterilmeye başladı. “Şehri Terk Edin” (2014) ve “Devrialem” (2016) adlı deneysel videoları yurtiçi ve yurtdışında birçok festivalde gösterildi. 2014’te Hrant Dink Vakfı yürütücülüğünde çektiği “Habap Çeşmeleri: Bir Restorasyonun Hikâyesi” adlı belgesel, Toronto’da düzenlenen Pomegranate Film Festivali’nde dünya prömiyerini yaptı. 2016 yılında ortak yapımcısı olduğu Münih Film Okulu bitirme projesi “Ada” ile Almanya’nın ilk uzun metraj filmlere verilen prestijli First Steps Ödülleri’ne aday oldu.
2017’de İstanbul ve Londra merkezli yapım şirketi Heimatlos Films’i kurdu. Aynı yıl, Saraybosna Film Festivali Talents bölümüne yapımcı olarak davet edildi ve Antalya Film Forum’da üç projesiyle ödül aldı. Dünya prömiyerini bu yıl Visions du Reel’de yapan ve Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde en iyi belgesel dalında yarışan Serdar Kökçeoğlu belgeseli “Mimaroglu: The Robinson of Manhattan Island” ve Azra Deniz Okyay’ın Venedik Film Festivali’nin Uluslararası Eleştirmenler Haftası’na seçilen filmi “Hayaletler”in yapımcılığını üstlenen Aydın, yeni belgesel ve kurmaca film projeleri üzerinde çalışıyor.
Venedik Film Festivali’nde ödüle layık görülen “Hayaletler”in yazar ve yönetmeni Azra Deniz Okyay’ı , yapımcısı Dilek Aydın’ı ve felimin çok değerli ekibini bu önemli başarılarından ötürü kutluyorum.
