Eskiden olsa alışveriş için ağırlıklı olarak kadınların yaptığı ve her satış kanalını kullandıklarını söyleyebilirdik. Ama gerek hepimizin alışverişe bakış açımızın değişmesiyle, gerekse içinde bulunduğumuz bu pandemi döneminin getirdiği zorunluluklar ile topyekün online alışveriş hadisesine bulaştık. Çevremizde herkeste gözlemleyebileceğimiz bir şekilde manav alışverişine kadar internet kullanılarak yapılmaya başlandı.
Düzenli okurlarım sosyolojik araştırmaların çok fazla takipçisi olduğumu biliyorlardır. Bu seferki araştırma Covid-19 öncesi ve Covid-19 sonrası internetten alışveriş oranlarının da karşılaştırıldığı ve Inveon tarafından hazırlanan uluslararası katılımlı bir rapor.
Rapor sonuçlarına göre sektörel bazda bakılınca seyahat ve turizm satışları genel olarak ciddi bir azalmaya giderken; yeme&içme kategorisinin ciddi bir ilgi görerek en fazla tercih edilen e-ticaret ürün kategorilerinde kozmetik&kişisel bakım ve dijital eğlence&yayıncılık platformları ile ilk 3’e girdiği görülüyor.
Haftalık olarak bakıldığında ise satışlarda Türkiye’de, yaklaşık 4 müşteriden 1'i kişisel bakım ürünleri satın alırken; Kore, Çin ve Türkiye, besin ve vitamin takviyeleri ile sağlık ürünleri sipariş sıklığında büyük bir artış gösteriyor.
Ayrıca Çin, Türkiye ve Kore Cumhuriyeti'ndeki tüketicilerin %50'den fazlasının Covid-19 nedeniyle online alışverişe geçiş yaptığı ortaya çıkarken, Türkiye’de 54 yaş üzeri tüketicilerin neredeyse %80'i internetten daha sık alışveriş yaptıklarını belirtiyor. Yani 1960 ve 1970`ler kuşağı dahi eskiden arasına mesafe koyduğu internet ile “benim alacağım ürüne elim değecek” dediği günlerden, bugünlerde internet satışlarında yorum inceleme safhasına keskin bir geçiş yapmış gibi görünüyor.
Covid-19'un çevrimiçi harcamalara etkilerinin de incelendiği raporda, Türkiye pandemi döneminde haftalık moda ve aksesuar alımlarında en yüksek orana sahip ülke olarak dikkat çekse de; ortalama harcama açısından bakıldığında, Türkiye’de müşterilerin bu kategorideki ürünlerde diğer ülkelere göre daha düşük harcama yaptığı anlaşılıyor.
Rapor ayrıca tüketicilerin teslimat tercih ve eğilimlerini de içeriyor. Tüketicilerin tercih ettikleri teslimat yöntemleri de ülkelere göre farklılık gösteriyor. Türkiye’de kapıda ödeme tercihi 2020’nin ilk aylarında %4 olurken, bu oran Covid-19 sonrası %31 olarak gerçekleşiyor. Türkiye’de teslimat seçeneklerinde; eve teslimat %96, işyerine teslimat %32, teslim alma noktasından teslim alma ise %15 oranında tercih ediliyor.
Rapor Türkiye’deki tüketicilerin %70’ten fazlası için seyahat tercihlerinin ülke içine yöneleceğini belirtiyor. Bunun yanı sıra Türkiye, Çin ve Güney Afrika vatandaşları çoğunlukla youtube, twitch vb. dijital eğlence platformlarında daha fazla zaman geçirmeyi seviyor. Çinli katılımcıların %43'ü ve Türk katılımcıların %39'u yalnızca dijital kanallar üzerinden içerik tüketmekle kalmayıp aynı zamanda kendi dijital içeriklerini de oluşturmaya başladıklarını belirtiyor.
Covid-19 ile birlikte Türkiye, Çin, Rusya gibi ülkelerde insanlar internet üzerinden “temel ürün” alışverişine yönelirken, Almanya, İsviçre gibi ülkelerde böyle bir durum söz konusu değilmiş. Özellikle 55 yaş üstü tüketicilerin %73’ü temel ürün alışverişine ağırlık verirken; Brezilya, Türkiye, Çin ve Güney Afrika'dan katılımcıların yaklaşık %50'si dijital eğlence ve isteğe bağlı ürünlere de ilginin arttığını belirtiyor.
Bu raporla da değerlendirebileceğimiz üzere hem ülkemizde hem de dünyada online işlemler devri hepimiz için başladı. Yaş, din, dil, ırk fark etmeksizin hepimiz bu hayatı kolaylaştıran dünyaya zorunlu da olsa biraz daha ısındık. Her zaman yükselişte olan teknolojinin önemi pandemi dönemi ile bir kez daha tüm çevrelerce anlaşıldı. Alışveriş alışkanlıklarımız kökten bir değişime uğradı. Bir sonraki raporda bu oranların çok daha fazla artmasını bekliyorum. Kim bilir belki de tüm yaşantımızı internet üzerinden sürdürebileceğimiz günler sandığımızdan daha yakındır.
