Su, canlıların yaşaması için hayati öneme sahiptir. En küçük canlı organizmadan, en büyük canlı varlığa kadar, bütün biyolojik hayatı ve bütün insan faaliyetlerini ayakta tutan şey sudur. Su, yaşamımızı sürdürebilmemiz için gerekli en temel unsurdur.
Nüfusun hızla artması, buna karşılık su kaynaklarının sabit kalması sebebiyle su ihtiyacı her geçen gün artmaktadır. Buna son zamanlardaki covid-19 hastalığı sebebi ile suyun fazla kullanımı da eklenince, su ihtiyacı daha zaruri hale geliyor. Buna karşın yetersiz yağışlar ile birlikte su kaynaklarımız da gittikçe tükenme noktasına geliyor. İşte bu noktada Türkiye`nin her noktasından barajlardaki su sıkıntılarını dile getiren feryatlar yükseliyor. Medyada çok fazla yer bulmasa da barajları ve doluluk oranlarını incelediğimde, manzaranın tatsız olduğunu dile getirmeliyim.
Ülkemizin en kalabalık ili olan İstanbul`a baktığımızda, İstanbul’da bulunan 10 barajdan 4’ünde doluluk oranı yüzde 20’nin altına inmiş durumda. En düşük doluluk oranına yüzde 5,65 ile Sazlıdere Barajı sahip. İstanbul’a su sağlayan büyük baraj göllerinden Terkos’da doluluk oranı 27,41, Ömerli Barajı'nda ise 32,26 olarak ölçülmüş. Baraj doluluk oranları son 10 yılın en düşük seviyelerinde gözüküyor. Bir çok uzman isim bu konuda İstanbul`da yağışlar devam etmez ise ciddi bir kuraklık beklediklerini dile getiriyor.
En kalabalık ikinci ilimiz olan Başkent Ankara`ya baktığımızda ise kasım ayı itibari ile baraj doluluk oranları ASKİ tarafından yüzde 22,98 olarak açıklanmış. Hacimsel olarak en çok suya sahip olan Çamlıdere Barajı`nda doluluk oranı yüzde 21,92, Eğrekkaya Barajı`nda ise yüzde 35,61 doluluk oranı bulunuyor. Tükenme noktasına gelen barajlar ise yüzde 6,27 doluluk oranı ile Kargalı Barajı ve yüzde 9,30 doluluk oranı ile Kavşakkaya Barajı… ASKİ Genel Müdürü Erdoğan Öztürk, geçtiğimiz günlerde Ankaralılara seslenerek “Mevsimsel kuraklık ve pandemi sürecinde artan su tüketimini de dikkate alarak, Başkentlilerden suyu daha tasarruflu kullanmalarını istiyoruz” dedi.
İzmir`in baraj doluluk oranlarını incelediğimde ise yine susuzluk sorununun kapıda olduğunu söyleyebilirim. Geçen yıl kasım ayında şehre metrekare başına 92 kilogram yağış düşerken, bu yıl metrekareye 1,5 kilogram yağmur düşmüş. Yağış azlığından ötürü de barajlarda doluluk oranları bir hayli düşük. Tahtalı Barajı’nın su seviyesi geçen yıl yüzde 65,29’dan bu yıl yüzde 36,04’e gerilemiş. Gördes Barajı’nın su seviyesi geçen yıl yüzde 9,2’den bu yıl yüzde 4,74’e düşmüş. Ürkmez Barajı’nın su seviyesi geçen yıl yüzde 52.38’den bu yıl yüzde 29.61’e düşmüş. Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı’nın su seviyesi geçen yıl yüzde 49,34’ten bu yıl yüzde 13,36’ya gerilemiş. Yine geçtiğimiz günlerde İZSU Genel Müdürü Aysel Özkan da, ASKİ`deki mevkidaşına benzer açıklamalarda bulundu. “Barajlarda bu kadar hızlı düşen su seviyesi; ayrıca yeraltı sularında seviye hızla düşüyor. Ancak yönetim olarak biz de önlem alıyoruz. Aynı zamanda DSİ Bölge Müdürlüğü ile iletişim halinde B planları hazırlıyoruz. Önümüzdeki yaz çok kuru geçeceğini düşünerek önlemlerimizi alıyoruz. Yeni su kaynakları kullanacağız. İZSU olarak tüm hazırlıklarımızı yapıyoruz, ama bunları yapmamız yeterli değil. En iyi kaynak, tasarruf edilen kaynaktır. Öncelikle halkımıza şu çağrıyı yapıyorum; lütfen suyu çok ekonomik kullanalım. Buna çok ihtiyacımız var ” diyerek su sıkıntısına dikkat çekti.
En büyük üç ilimiz özelinde baraj doluluk oranlarının düşüşü ve kuraklığını inceledim ama diğer illerimizde de durum farklı değil. Örneğin; Bursa Büyükşehir Belediyesi verilerine göre, barajlarda 16 milyon 170 bin metreküp yani 3 aylık kullanılabilir su kaldı. Edirne'nin içme suyunu sağlayan Kayalıköy Barajı'ndaki doluluk oranı bölgede yaşanan kuraklık nedeniyle yüzde 3'e düşünce kentte 36 saat su kesintisi uygulanmaya başlandı. Eskişehir’e içme suyu sağlayan Porsuk Barajı’nda ise mevsim normallerinin altında görülen yağışlar nedeniyle sular kıyılardan yaklaşık 20 metre kadar çekildi. DSİ Genel Müdürlüğü verilerine göre, Porsuk Barajı’nın doluluk oranı yüzde 33,2 seviyesine kadar düştü.
Görüldüğü üzere tüm Türkiye`de kuraklık ve su sıkıntısı çekileceğinin sinyalleri var. Yetkili ve yetkin isimler de ardı ardına su sıkıntısına dair açıklamalar yapıyorlar. Eğer bizler de üzerimize düşeni yapıp, tasarruf tedbirleri almazsak çok kısa süre içerisinde susuz kalmamız olası gözüküyor. Haydi hep beraber üzerimize düşeni yapalım. “Su hayattır” vecizesini akıldan çıkarmadan, hayatımızı sürdürmenin gayretini su tasarrufu ile gösterelim.
