O dönem Vatan Gazetesi‘nde yazıları yayımlanmaya başlayan Attila İlhan’ın bu gazetedeki yazıları siyasi değil; sinema eleştirmenliği üzerine yazılarıdır. Ünlü tiyatrocu ve sinema sanatçısı Çolpan İlhan’ın ağabeyi olması da, İlhan’ın sinema eleştirmenliği yapmasını kolaylaştırmıştır. İlhan, 32 yaşındayken askerliğini Erzincan’da yapmıştır. Askerlik dönüşünde bu sefer senaristliğe başlar. Senaryolarını “Ali Kaptanoğlu” ismiyle yazdığı için pek çok kimse Attila İlhan’ın senaryo yazdığından habersizdir. Senaryosunu yazdığı filmlerden bazılarını sıralarsak “Yalnızlar Rıhtımı, Ateşten Damlalar, Rıfat Diye Biri, Şoför Nebahat, Devlerin Öfkesi, Ver Elini İstanbul, Sokaktaki Adam” bunların birkaçıdır. Fakat sinemada hayatını sürdürecek kadar kazancı elde edemediğinden tekrar Fransa yolunu tutmuştur. Paris’te televizyonculuğu daha yakından tanımak için çalışmalar yapmış, aynı zamanda sosyalizmin geldiği boyutları da daha yakından inceleme fırsatı bulmuştur. Bu yıllarda babasının vefatıyla adeta yıkılan Attila İlhan, memleketi İzmir’e geri dönmüştür. Bir süre sonra “Demokrat İzmir” gazetesinde çalışmaya başlayan Attila İlhan, gazetenin genel yayın yönetmeni ve baş yazarı olmuştur. (1965-1973 arası) 1968 senesinde ise Biket (İlhan) Hanım ile evlenmiştir. Bu sırada “Yasak Sevişmek” adlı şiir kitabı yayınlanmıştır. 1968 senesinde çıkardığı bu kitabıyla beraber, kendi şiir oluşumunun da tamamlandığını belirtmiştir. 48 yaşına geldiğinde Bilgi Yayınevi’nin “Danışmanımız ol” teklifini kabul eden Attila İlhan, Bilgi Yayınevi’nin bürosunun bulunduğu Ankara’ya taşındı. Ankara’da 3 yıl boyunca danışmanlık görevini yürütürken bir yandan da “Fena Halde Leman” adlı kitabını bitirdi. Attila İlhan, bu danışmanlık görevinden sonra 57 yaşındayken Milliyet Gazetesi‘nde çalışmaya başladı. Bunun üzerine İstanbul’a taşındı ve aynı zamanda Gelişim Yayınları’nda da bazı görevlerde bulundu. 5 yıl sonra 1987’de bu görevlerinden ayrıldı. Bir süre gazeteciliğe ara veren Attila İlhan, 1983 yılında Meydan Gazetesi‘yle anlaşarak 3 yıl boyunca çalıştı. Bu sürenin sonunda Cumhuriyet Gazetesi‘ne geçti ve ölünceye dek yani 2005 yılına kadar Cumhuriyet Gazetesi’nde köşe yazıları yazdı. 1970'lerde Türkiye'de televizyon yayınlarının başlaması ve geniş kitlelere ulaşmasıyla beraber İlhan da senaryoya geri döner. 1980’lerde yayınladığı dönemde iz bırakan Sekiz Sütuna Manşet, Kartallar Yüksek Uçar, Yarın Artık Bugündür ve Yıldızlar Gece Büyür, halk tarafından beğeniyle izlenilen diziler oldu. Toplumcu bir sanat, şiir anlayışına sahip olan Attila İlhan, ilk romanı Sokaktaki Adam’da Cumhuriyet kuşağı içinde yetişen, kendine, topluma ve toplumun değerlerine yabancılaşan bedbin aydın tipi olan Kamarot Hasan’ın illegal bir olaya karışmasının ve bunun sonucunda bir kavgada öldürülmesini anlatır. Aşk, sevgi, ölüm temaları üzerine yoğunlaşılan bu romanın ana eksenini ise yabancılaşma oluşturmaktadır. İlhan’ın ilk romanı olarak yayımlanan Sokaktaki Adam’ın öncesinde 10 roman yazmıştır. Bunların hiç birisi gün ışığına çıkmamıştır. Attila İlhan bunun sebebini 1996’da verdiği bir söyleşide şöyle açıklıyor: "... Birçok roman yazdım daha önceden. Ama neden yayınlamadım? Çok akıllıca bir sebebi vardı. Çünkü biliyorum ki yazarlar ilk romanlarında kendilerini anlatırlar. O da romancılık değildir. Günlük tutmaktır." Roman serüvenine başladığında döneminin diğer yazarları daha çok yerel ve kırsal olayları, kişileri işlerken Attila İlhan şehir insanını Türkiye'nin yakın dönem tarihini siyasal, ekonomik ve sosyal yanlarıyla ele alan bir yapı içerisinde işledi. Sadece İstanbul, İzmir gibi Türkiye'nin büyük şehirlerini, işlediği dönemin yaşam tarzını, ekonomik ve sosyal sorunlarını kahramanlarının gözüyle yansıtmakla yetinmiyor; aynı zamanda, batı kültürünün Türkiye'ye ne şekilde yansıdığını, olumlu ve olumsuz etkilerini, çizdiği karakterlerle ve Avrupa'daki şehirlerle örtüşen bir yapı içerisinde inceleniyordu. (Devamı yarın)
