Birleşik Krallık’ın AB’den ayrılmasıyla başlayan bir yıllık geçiş sürecinin bitmesine saatler kala Brüksel-Londra hattındaki Brexit müzakerelerinde uzlaşma sağlanması, Türkiye ile Birleşik Krallık arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması'nın da önü açılmış oldu. Avrupa Birliği (AB) liderleri, Birleşik Krallık ile Brexit sonrası dönemde ticari ilişkileri belirleyecek anlaşmayı imzaladı. İmza törenine AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel de katıldı. Hatırlanacağı gibi İngiltere, Galler, Kuzey İrlanda ve İskoçya'dan oluşan Birleşik Krallık'ta, Haziran 2016'da yapılan AB referandumunda yüzde 48'e karşı yüzde 52 ile Brexit kararı alınmıştı. AB'den resmen 31 Ocak'ta ayrılan İngiltere, Birlik ile başta ticaret olmak üzere ikili ilişkiler konusunda kapsamlı müzakereler yürütüyordu. AB ile İngiltere arasındaki müzakerelerde "adil rekabetin sağlanması", "ticari anlaşmazlıkların nasıl çözüleceği" ve "balıkçılık" gibi sorunlu konular yer alıyordu. Anlaşmaya varılamasaydı iki taraf arasındaki ticari ilişkiler, Dünya Ticaret Örgütü kurallarına göre yapılacaktı. İngiltere ve Avrupa Birliği anlaşmalı ayrılık üzerinde uzlaşınca, Türkiye ile İngiltere arasında Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmasının önünde bir engel kalmamış oldu. İki ülke arasındaki ticaret rejiminin ikili bazda bir tercihli ticaret rejiminin tesis edileceğini belirten T.C. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, "Bu anlaşma, önümüzdeki dönemde Türkiye ve Birleşik Krallık arasındaki ticaretimizin gelişiminin en büyük teminatı olacak. Firmalarımızın rekabetçi olduğumuz sektörlerde İngiltere'ye kolay ve sorunsuz bir biçimde ihracat yapabilmelerini garanti altına alacaktır" diye konuştu.
Ticaretimiz her zamanki etkinliğiyle sürecek
Birleşik Krallık'ın, 31 Ocak 2020 tarihi itibarıyla Avrupa Birliği'nden resmen ayrıldığını ve bu yıl sonuna kadar bir geçiş süreci öngörüldüğünü hatırlatan Bakan Pekcan, Türkiye olarak bu süreci yakından takip ettiklerini, oldukça yoğun bir mesai harcadıklarını ifade etti. Yıl boyunca hem AB hem de Birleşik Krallık makamlarıyla yoğun bir diplomasi trafiği yürüttüklerini dile getiren Pekcan, şöyle konuştu:"Türkiye olarak temel amacımız, Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği'nden kaynaklı ticari ilişkilerimize de halel getirmeden, Birleşik Krallık ile arzu ettiğimiz bir ticaret anlaşmasını imzalamak idi. Bugün itibarıyla amacımıza ulaşmış bulunuyoruz. Anlaşmanın imzalanmasıyla birlikte, Birleşik Krallık ile aramızdaki ticaret yapısıyla ilgili bir belirsizlik kalmayacaktır. Ticaretimiz her zamanki etkinliğiyle sürecek ve inanıyorum daha da gelişecektir. Gümrük Birliği'nin 25 yıl boyunca getirdiği kazanımları korurken, Birleşik Krallık ile ilişkilerimizi imzalayacağımız Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında daha da derinleştirme yönünde ilk adımı atıyoruz."
Hukuki ve teknik handikaplar ortadan kalktı
AB ve Birleşik Krallık arasında yürütülen müzakerelerdeki belirsizliklere rağmen Türkiye olarak uzun süredir Birleşik Krallık ile teknik düzeydeki müzakereleri sürdürdüklerini söyleyen Bakan Pekcan üst düzeyde pek çok temas gerçekleştirdiklerini bildirdi. Bir taraftan da AB makamlarıyla süreçle ilgili istişarelere davam ettiklerini anlatan Pekcan, Türkiye açısından çok yönlü bir ticaret diplomasisi süreci yaşandığını söyledi. Pekcan, Türkiye olarak Birleşik Krallık ile taslak anlaşmayı imzaya hazır hale getirdiklerini belirterek, "Birleşik Krallık ve AB arasında anlaşma sağlanmasıyla ülkemiz ile Birleşik Krallık arasında bir serbest ticaret anlaşması imzalanması noktasında tüm belirsizlikler ve tüm hukuki ve teknik engeller de ortadan kalkmış oldu. Biz de bu çerçevede bugün itibarıyla Birleşik Krallık ile anlaşmamızı imzalayacak olmaktan büyük bir memnuniyet duyuyoruz" dedi.
İkili ticaret hacmimiz 17 milyar dolara ulaştı
Birleşik Krallık’ın Almanya’dan sonra Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ikinci, Ege Bölgesi’nin en çok ihracat yaptığı üçüncü pazar olduğunu söyleyen Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “2019’da Türkiye geneli ikili ticaret hacmimiz 17 milyar dolara ulaştı. Birleşik Krallık, gelişmiş ülkeler arasında ticaret fazlası verdiğimiz ülkelerden biri. En fazla tekstil, hazır giyim, elektrik-elektronik, motorlu araçlar ve parçaları, elektrikli ve elektriksiz makinalar ve demir-çelik ürünleri ihraç ediyoruz. Ege’den en fazla ihracat yaptığımız sektörler ise kuru meyve, konfeksiyon, yaş meyve sebze mamuller, su ürünleri. Son 10 senede ticaretimizde yüzde 70’lik artış yaşandı. Birleşik Krallık ciddi bir gıda ithalatçısı. Yılda 14,4 milyar dolar tarımsal ürün ithal ediyor. Ve tükettiği gıdanın dörtte biri AB ülkelerinden” diye konuştu.
Yeni anlaşmaların yapılmasına zemin hazırlayacak
Gümrük Birliği’nin devamını sağlayacak STA'nın, 2023'e kadar hedeflenen 20 milyar dolar ticaret hacmi hedefleri için kritik önemde olduğunu söyleyen Eskinazi, ''Müzakereleri en başından beri yakından takip ediyoruz. Ancak Birleşik Krallık tarafı gümrük mevzuatına henüz hazır değil. Ayın 10’una doğru netleşecek. Türkiye geneli Kasım ayı ihracatımız yüzde 18 artışla 1 milyar dolara ulaştı. Ocak-Kasım ihracatımız ise 9 milyar dolar tutarında. Ege Bölgesi ihracatımız Kasım’da yüzde 23 artarak 86 milyon dolar civarında gerçekleşti. Ocak-Kasım ihracatımız ise 742 milyon dolar. STA ticaretimizin devamlılığına fayda sağlayacağı gibi Birleşik Krallık ile yeni anlaşmaların yapılmasına da zemin hazırlayacak” dedi.
Hazır giyim ve konfeksiyonda dış ticaret fazlası
AB Konseyinin, Birleşik Krallık ile uzlaşılan ticaret anlaşmasının üye ülkeler tarafından onaylandığını hatırlatan Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği (UTİB) Yönetim Kurulu Başkanı Pınar Taşdelen Engin,
Birleşik Krallık pazarında Türkiye'nin tüm sektörler toplamında net ihracatçı konumunda olduğunu vurguladı. 2019 yılında 5,5 milyar dolar ve 2020'de tahminen yine yaklaşık 5,5 milyar dolar dış ticaret fazlası verilen bu pazarın Türkiye için önemine işaret eden Engin, Türkiye’nin 2019 yılında İngiltere'ye 380 milyon dolarlık tekstil ihracatı gerçekleştirdiğini anımsatarak, "İngiltere'den tekstil ithalatımız ise sadece 88 milyon dolar civarında. Yaklaşık 300 milyon dolarlık bir fazla mevcut sektörümüzde. Diğer yandan Türkiye'nin İngiltere'ye hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı 1,9 milyar dolar iken İngiltere'den ithalatımız sadece 42 milyon dolar. Devasa bir dış ticaret fazlası başarısı söz konusu" diye konuştu.
Sözleşme pazarda yeni fırsatlar doğuracak
Anlaşmayla, AB ile Birleşik Krallık'ın gümrük vergisi ve kota olmadan ticareti sürdüreceğini belirten Engin, "Türkiye'nin de Birleşik Krallık ile imzaladığı anlaşma Gümrük Birliği şartlarının devamı niteliğinde olacak. Dolayısıyla sanayi ürünlerinde sıfır gümrük vergisi olacaktır. Tarım ürünlerinde de AB ile mevcut ticaret düzeni korunacak. Serbest ticaret anlaşması olması halinde, vergi muafiyetlerinden yararlanmak için anlaşmada kabul edilen belgelerin kullanılması öngörülüyor. Bu çerçevede, ihracatçı tarafından kendiliğinden ilgili fatura ya da başka bir ticari belge üzerine yapılacak menşe beyanı, taraflar arasındaki ticarete konu eşyanın menşe belgesi olarak kullanılacak ve bir makamın onayını gerektirmeyecek. Birleşik Krallık ile AB arasında imzalanacak sözleşme pazarda yeni fırsatlar doğuracak. Birçok açıdan pazara ihracatımızı kolaylaştıracak olan anlaşma, ülkemize büyük avantajlar getirecektir"
Anlaşma, tüm sanayi ve tarım ürünlerini içeriyor
Ödemeler dengesi verilerine göre, Türkiye'de Birleşik Krallık kaynaklı yatırımların 11,6 milyar dolar düzeyinde olduğunu belirten Bakan Pekcan, "Serbest Ticaret Anlaşmamızın karşılıklı yatırımlara da olumlu yansıyacağını değerlendiriyorum. Taraflar olarak 'tarifesiz' bir Serbest Ticaret Anlaşması akdetmeyi hedeflemiştik. Bu gerçekleşti. Anlaşma, tüm sanayi ve tarım ürünlerini içermektedir. Bugün imzalayacağımız anlaşmayı vakit kaybetmeden uygulamaya sokacağız. Anlaşma 1 Ocak 2021 tarihinde devreye girecek ve hiçbir süre kaybımız olmayacaktır. Önümüzdeki günlerde de Birleşik Krallık Hükümeti ile yakın iş birliğini sürdürüp, STA geçiş sürecinin eksiksiz ve sorunsuz tamamlanması için gerekli adımları birlikte atıyor olacağız. Öte yandan anlaşmanın yatırımlar, hizmetler gibi alanları da kapsayacak şekilde genişletilmesi için çalışmalara mümkün olan en kısa sürede başlamayı ümit ediyoruz. Tarım alanında pazara giriş şartlarını nasıl geliştirebileceğimizi görüşeceğiz. Bazı sektörlerde karşılıklı tanıma gibi konulara eğileceğiz. İlişkilerimizi derinleştirmek için çalışmaya ara vermeden devam edeceğiz" şeklinde konuştu.
Kaynak: ÖZEL HABER
Editör: MURAT İLTER
